ეკონომიკა
„უპატიებელი“ სესხები
13:25 / 22.01.2019
ვალების ჩამოწერის პროგრამა ერთი თვეა მოქმედებს. მისი მიზანი იყო, რომ 600 000 მოქალაქეზე მეტი შავი სიიდან ამოსულიყო და ვალი განულებოდა.
საბოლოოდ კი ჭარბვალიანობის პრობლემა უნდა დაეძლია.
ზაზა გზირიშვილი (სახელი და გვარი შეცვლილია) ბანკების ე.წ. შავ სიაში 2015 წელს მოხვდა, როცა სამსახურში პრობლემები შეექმნა. ფინანსური კრიზისი ერთი წელი გაგრძელდა და ახალგაზრდა მამაკაცი იძულებული გახდა, ორი ბანკისა და ათამდე ონლაინკრედიტის შეთავაზებებით ესარგებლა. ზაზამ კრედიტები მაღალ პროცენტში აიღო და მათი გადახდა ვეღარ შეძლო.
ვალების ჩამოწერის პროგრამით, მამაკაცს ექვსი სესხი გაუნულდა. თუმცა ზაზა ამბობს, რომ ეს მისთვის დიდი შეღავათი არ არის.
„საბანკო ანგარიშებზე ყადაღა მადევს, ხელფასს დიდი ხანია ვერ ვიღებ. პროგრამა არ შეეხო სესხებს, რომლებზეც სასამართლოში საქმე მიმდინარეობს. კრედიტები, რაც ჩამომეწერა, არც ერთი ხელს არ მიშლიდა, ზოგიერთი უკვე აღარც მირეკავდა. რეალურად, ამით ძირითადად, ბანკებმა მოიგეს, მე ამის გადამხდელი არ ვიყავი და სულ არაფერს ორი კაპიკის მიღება ბანკს აწყობდა“.
ზაზა გზირიშვილმა Vali.ge-ზე აღმოაჩინა, რომ ჩამოწერილი სესხების თანხა რამდენჯერმე აღემატება ვალის ოდენობას, რომელიც მას საფინანსო ორგანიზაციებთან ჰქონდა.
„მაგალითად, საქართველოს ბანკში“ გადასახდელი მქონდა 160 ლარი. წლების განმავლობაში პროცენტი ემატებოდა, ამ ბოლოს მირეკავდნენ და მეუბნებოდნენ, რომ 1 500 ლარში გამინულებდნენ. ახლა მიჩვენებს, რომ 6 221 ლარი ჩამომეწერა. გაბერილი თანხები აქვთ მითითებული, რომ საერთო ჯამში გამოჩნდეს დიდი თანხა. ასევე ერთ-ერთ ონლაინ კომპანიაში 400 ლარი მქონდა გადასახდელი და ახლა მიწერს, რომ 13 000 ლარი ჩამომეწერა“, - ამბობს ახალგაზრდა მამაკაცი, რომელიც ისევ შავ სიაში რჩება.
ზაზა გზირიშვილი ერთადერთი არ არის, ვინც ამბობს, რომ ჩამოწერილი თანხის რაოდენობა გაცილებით მეტია, ვიდრე მათი საბანკო დავალიანება.
„ბანკში 600 ლარამდე მქონდა გადასახდელი. პროცენტები დაემატა და ჩემი სესხი რამდენიმე წელია 1 200 ლარზე გაიყინა. ბანკიდან დამირეკეს და მითხრეს, რომ ამას მეტი აღარ დაემატებოდა და ეს თანხა უნდა დამეფარა. ახლა Vali.ge-ზე შევამოწმე და მიჩვენებს, რომ ვალების ჩამოწერის პროგრამით 6 495 ლარი გამინულდა“, - ამბობს ახალციხელი მამაკაცი.
ვალების ჩამოწერის პროგრამით, 609 542-მა პირმა ისარგებლა - წერია ვებ-გვერდზე. მათ შორისაა ახალციხელი ვალერი ზედგინიძე, რომელიც კომერციული ბანკების ე.წ. შავ სიაშია. ახალგაზრდა მამაკაცს საკრედიტო ისტორია სამი წლის წინ გაუფუჭდა. მას შემდეგ განვადებით და სხვა საბანკო ოპერაციებით ვეღარ სარგებლობს.
„დედაჩემის ჯანმრთელობის პრობლემების გამო, ბანკიდან ჯერ კრედიტი გამოვიტანე, შემდეგ კი ონლაინ სესხების გაკეთება მომიწია. სულ სამი მცირე კრედიტი მქონდა. საბოლოოდ, ვერც ერთი გადავიხადე და ვერც მეორე დავფარე. სამი წელი მირეკავდნენ და მთხოვდნენ, რომ ნაწილ-ნაწილ მაინც გადამეხადა, მაგრამ ვერ ვახერხებდი“, - გვიყვება ვალერი ზედგინიძე, რომელსაც პრემიერის ინიციატივით, 4 000 ლარამდე თანხა ჩამოეწერა.
ჭარბვალიანობის პრობლემასთან დაკავშირებით ინიციატივა 2018 წელს, საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურამდე, პრემიერ-მინისტრმა წარადგინა.
„ეს გადაწყვეტილება მივიღეთ მოლაპარაკებების შედეგად. ჩვენი მოლოდინი გახლავთ ის, რომ უფრო მეტი მოქალაქე შეძლებს ისარგებლოს ამ უნიკალური შესაძლებლობებით და გათავისუფლდეს ე.წ. შავი სიისგან“, – განაცხადა მამუკა ბახტაძემ ინიციატივის გაჟღერებისას.
ვალების ჩამოწერის პროგრამა 15 დეკემბერს ამოქმედდა. შავ სიაში მყოფი 700 000 ადამიანიდან 600 000 შეირჩა იმის მიხედვით, ვისაც 2000 ლარამდე ვალი ერთ წელზე მეტად ხანდაზმული აქვს. თანხა, რაც ვალების განულებისათვის არის საწირო, ფონდი „ქართუ“ ფარავს.
Vali.ge-ზე მითითებული, ჩამოწერილი სესხების რაოდენობას არ ენდობა ,,საზოგადოება და ბანკების" ხელმძღვანელი. გიორგი კეპულაძის თქმით, მთავრობის ინიციატივა გაცილებით ნაკლებ პირს შეეხო, ვიდრე 600 ათას ადამიანს.
,,ეს არის ჩამოწერილი საბანკო პორტფელები და ის მილიარდანხევარი არ ღირს. ამას სხვაგვარად უიმედო სესხებსაც ეძახიან, ეს არ ღირს იგივე ფასი, რაც რეალურად თავის დროზე ღირდა. შესაბამისად ეკონომიკური ეფექტი იქნება გაცილებით ნაკლები, ვიდრე ისინი ელოდებიან’’. გიორგი კეპულაძე დარწმუნებულია, რომ ვალების ჩამოწერის პროგრამას ეკონომიკასთან უფრო ნაკლები კავშირი აქვს, ვიდრე პოლიტიკასთან.
მონაწილეობთ თუ არა ვალების ჩამოწერის პროგრამაში ან რომელი სესხი დაფარა თქვენს ნაცვლად ფონდმა „ქართუმ“ - ამის გარკვევა Vali.ge-ზე შეგიძლიათ. ვებ-გვერდზე წერია, რომ 22 იანვრის მდგომარეობით, 1 360 991 სესხია განულებული. დავალიანების ჯამური თანხა კი 4 მლნ. 027 100 ლარს შეადგენს.
ზაზა გზირიშვილი (სახელი და გვარი შეცვლილია) ბანკების ე.წ. შავ სიაში 2015 წელს მოხვდა, როცა სამსახურში პრობლემები შეექმნა. ფინანსური კრიზისი ერთი წელი გაგრძელდა და ახალგაზრდა მამაკაცი იძულებული გახდა, ორი ბანკისა და ათამდე ონლაინკრედიტის შეთავაზებებით ესარგებლა. ზაზამ კრედიტები მაღალ პროცენტში აიღო და მათი გადახდა ვეღარ შეძლო.
ვალების ჩამოწერის პროგრამით, მამაკაცს ექვსი სესხი გაუნულდა. თუმცა ზაზა ამბობს, რომ ეს მისთვის დიდი შეღავათი არ არის.
„საბანკო ანგარიშებზე ყადაღა მადევს, ხელფასს დიდი ხანია ვერ ვიღებ. პროგრამა არ შეეხო სესხებს, რომლებზეც სასამართლოში საქმე მიმდინარეობს. კრედიტები, რაც ჩამომეწერა, არც ერთი ხელს არ მიშლიდა, ზოგიერთი უკვე აღარც მირეკავდა. რეალურად, ამით ძირითადად, ბანკებმა მოიგეს, მე ამის გადამხდელი არ ვიყავი და სულ არაფერს ორი კაპიკის მიღება ბანკს აწყობდა“.
ზაზა გზირიშვილმა Vali.ge-ზე აღმოაჩინა, რომ ჩამოწერილი სესხების თანხა რამდენჯერმე აღემატება ვალის ოდენობას, რომელიც მას საფინანსო ორგანიზაციებთან ჰქონდა.
„მაგალითად, საქართველოს ბანკში“ გადასახდელი მქონდა 160 ლარი. წლების განმავლობაში პროცენტი ემატებოდა, ამ ბოლოს მირეკავდნენ და მეუბნებოდნენ, რომ 1 500 ლარში გამინულებდნენ. ახლა მიჩვენებს, რომ 6 221 ლარი ჩამომეწერა. გაბერილი თანხები აქვთ მითითებული, რომ საერთო ჯამში გამოჩნდეს დიდი თანხა. ასევე ერთ-ერთ ონლაინ კომპანიაში 400 ლარი მქონდა გადასახდელი და ახლა მიწერს, რომ 13 000 ლარი ჩამომეწერა“, - ამბობს ახალგაზრდა მამაკაცი, რომელიც ისევ შავ სიაში რჩება.
ზაზა გზირიშვილი ერთადერთი არ არის, ვინც ამბობს, რომ ჩამოწერილი თანხის რაოდენობა გაცილებით მეტია, ვიდრე მათი საბანკო დავალიანება.
„ბანკში 600 ლარამდე მქონდა გადასახდელი. პროცენტები დაემატა და ჩემი სესხი რამდენიმე წელია 1 200 ლარზე გაიყინა. ბანკიდან დამირეკეს და მითხრეს, რომ ამას მეტი აღარ დაემატებოდა და ეს თანხა უნდა დამეფარა. ახლა Vali.ge-ზე შევამოწმე და მიჩვენებს, რომ ვალების ჩამოწერის პროგრამით 6 495 ლარი გამინულდა“, - ამბობს ახალციხელი მამაკაცი.
ვალების ჩამოწერის პროგრამით, 609 542-მა პირმა ისარგებლა - წერია ვებ-გვერდზე. მათ შორისაა ახალციხელი ვალერი ზედგინიძე, რომელიც კომერციული ბანკების ე.წ. შავ სიაშია. ახალგაზრდა მამაკაცს საკრედიტო ისტორია სამი წლის წინ გაუფუჭდა. მას შემდეგ განვადებით და სხვა საბანკო ოპერაციებით ვეღარ სარგებლობს.
„დედაჩემის ჯანმრთელობის პრობლემების გამო, ბანკიდან ჯერ კრედიტი გამოვიტანე, შემდეგ კი ონლაინ სესხების გაკეთება მომიწია. სულ სამი მცირე კრედიტი მქონდა. საბოლოოდ, ვერც ერთი გადავიხადე და ვერც მეორე დავფარე. სამი წელი მირეკავდნენ და მთხოვდნენ, რომ ნაწილ-ნაწილ მაინც გადამეხადა, მაგრამ ვერ ვახერხებდი“, - გვიყვება ვალერი ზედგინიძე, რომელსაც პრემიერის ინიციატივით, 4 000 ლარამდე თანხა ჩამოეწერა.
ჭარბვალიანობის პრობლემასთან დაკავშირებით ინიციატივა 2018 წელს, საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურამდე, პრემიერ-მინისტრმა წარადგინა.
„ეს გადაწყვეტილება მივიღეთ მოლაპარაკებების შედეგად. ჩვენი მოლოდინი გახლავთ ის, რომ უფრო მეტი მოქალაქე შეძლებს ისარგებლოს ამ უნიკალური შესაძლებლობებით და გათავისუფლდეს ე.წ. შავი სიისგან“, – განაცხადა მამუკა ბახტაძემ ინიციატივის გაჟღერებისას.
ვალების ჩამოწერის პროგრამა 15 დეკემბერს ამოქმედდა. შავ სიაში მყოფი 700 000 ადამიანიდან 600 000 შეირჩა იმის მიხედვით, ვისაც 2000 ლარამდე ვალი ერთ წელზე მეტად ხანდაზმული აქვს. თანხა, რაც ვალების განულებისათვის არის საწირო, ფონდი „ქართუ“ ფარავს.
Vali.ge-ზე მითითებული, ჩამოწერილი სესხების რაოდენობას არ ენდობა ,,საზოგადოება და ბანკების" ხელმძღვანელი. გიორგი კეპულაძის თქმით, მთავრობის ინიციატივა გაცილებით ნაკლებ პირს შეეხო, ვიდრე 600 ათას ადამიანს.
,,ეს არის ჩამოწერილი საბანკო პორტფელები და ის მილიარდანხევარი არ ღირს. ამას სხვაგვარად უიმედო სესხებსაც ეძახიან, ეს არ ღირს იგივე ფასი, რაც რეალურად თავის დროზე ღირდა. შესაბამისად ეკონომიკური ეფექტი იქნება გაცილებით ნაკლები, ვიდრე ისინი ელოდებიან’’. გიორგი კეპულაძე დარწმუნებულია, რომ ვალების ჩამოწერის პროგრამას ეკონომიკასთან უფრო ნაკლები კავშირი აქვს, ვიდრე პოლიტიკასთან.
მონაწილეობთ თუ არა ვალების ჩამოწერის პროგრამაში ან რომელი სესხი დაფარა თქვენს ნაცვლად ფონდმა „ქართუმ“ - ამის გარკვევა Vali.ge-ზე შეგიძლიათ. ვებ-გვერდზე წერია, რომ 22 იანვრის მდგომარეობით, 1 360 991 სესხია განულებული. დავალიანების ჯამური თანხა კი 4 მლნ. 027 100 ლარს შეადგენს.