საზოგადოება
„ანძების“ სოფელი
20:14 / 18.04.2019
ზიკილიელებს, შინაური ცხოველი საბალახოდ, სოფლისგან მოშორებით მიჰყავთ. საძოვრების ადგილი ცხრა წელია ელექტროგადამცემმა ხაზებმა დაიკავეს.
სოფლის განაპირას კონვენტორული სადგური მუდმივი დენის ჩანართით და მაღალი ძაბვის ელექტროგადამცემი ხაზები კომპანია ,,ენერგოტრანსმა“ დაამონტაჟა.
ანძების ნაწილი სოფლის განაპირას, მთებზე მდებარეობს, ნაწილი კი მოსახლეობის ნაკვეთებზე.
„საძოვრები რაც გვქონდა სულ დაიკავეს, ტერიტორიები გადათხარეს. მთები გადაჭრეს. ყველაფერი გაანადგურეს. მშენებლობა რომ დაიწყო დაგვპირდნენ, 100 კილოვატი უფასოდ გვექნებოდა, მაგრამ დაპირება არ შეასრულეს“, - გვიყვება ზიკილიელი სერგო ხარატიშვილი.
ივანე გელაშვილი თანასოფლელების მსგავსად, სოფლის მეურნეობას მისდევს. ამბობს, რომ ელექტროგადამცემი ხაზების დამონტაჟებას, მიწის ნაკვეთების გარდა, საძოვრებიც შეეწირა.
,,გარშემო ანძები შემოგვარტყეს, სოფელში ადგილი არ რჩება, რომ საქონელი გავრეკოთ. მას შემდეგ რაც სოფლის ტერიტორია გადათხარეს, ბალახი აღარ ამოდის და საქონელის გამოკვებაც გვიჭირს“, - ყვება ივანე გელაშვილი.
ზიკილიის ქვესადგური საქართველოს ელექტროსისტემასთან არის დაკავშირებული. 500 კილოვოლტის ელექტროგადამცემი ხაზით ზესტაფონის, მარნეულისა და გარდაბანის ქვესადგურებს, 220 კილოვოლტიანი ხაზით კი ფარავანის ჰიდროელექტროსადგურს უკავშირდება. 400 კილოვოლტიანი ხაზი საერთაშორისოა, რითაც საქართველოს ელექტროსისტემა თურქეთის ელექტროსისტემასთან არის დაკავშირებული. იგეგმება, რომ მშენებარე „მტკვარისჰესის“ გამომუშავებული ელექტროენერგიაც ზიკილიის ქვესადგურში ჩაერთოს.
,,რეგიონისა და ქვეყნის ენერგეტიკული განვითარებისთვის ახალციხის კონვენტარული სადგური მნიშვნელოვან ელემენეტს წარმოადგენს. არათუ საქართველოში, არამედ ამიერკავკასიაში ასეთი თანამედროვე სადგური არ არსებობს. ჩვენ ამით უნდა ვიამაყოთ. არსებული კონვენტორული სადგური და ხაზები უზრუნველყოფენ საქართველოს ელქტროსაისტემის მდგრად, გამართულ მუშაობას“, - ამბობს „ენერგოტრანსის“ ტექნიკური დირექტორი ჯემალ ახალაია.
მისივე თქმით, საერთაშორისო სტანდარტით მიღებულია, რომ გარემოზე ელექტროგადამცემი ხაზის მაგნიტური გავლენა 100 მიკროტესლას შეადგენდეს, ზიკილიის ქვესადგურის გავლენა კი 12-14 მიკროტესლას ფარგლებში მერყეობს.
ზიკილია მდინარე მტკვრის მარცხენა მხარეს, ზღვის დონიდან 940 მეტრზე მდებარეობს. სოფელში 106 ოჯახი ცხოვრობს. აქ მცხოვრები 402 ადამიანიდან ქვესადგურში მხოლოდ ერთია დასაქმებული. რობერტი გაჩეჩილაძე ქვესადგურის მშენებლობაზე გვიყვება. მისი თქმით, ანძის დადგმას ერთ-ერთ მთაზე აპირებდნენ, თუმცა როდესაც მთის ნაწილი მოასწორეს, იქიდან წყალი ამოვიდა. მუშებმა ადგილი მიატოვეს, ამოთხრილ ორმოში კი ადგილობრივებს საქონელი უცვივდებოდათ. კომპანიამ სახიფათო ტერიტორია მხოლოდ ამის შემდეგ შემოღობა.
,,ანძეთი უნდა დავარქვა ამ სოფელს, ზიკილია კი არა. სოფელი ანძებით გაივსო“ - ამბობს რობერტ გაჩეჩილაძე.
სოფელში ახალციხის მუნიციპალიტეტის მერის წამრომადგენლი გრიგოლ ღამბაშიძეა. მისი თქმით, ზიკილიელების პრობლემები ადგილობრივი ხელისუფლებისთვის ცნობილია, თუმცა მათი გადაჭრა ამ დრომდე ვერ მოხერხდა.
,,ჩვენ გარანტიას ვერ მივცემთ, რომ ელექტროენერგიით დავეხმარებით. ხელისუფლებასთან მაშინვე უნდა დაგვესვა საკითხი, რომ ამ ხალხს, რომელთა 400 ჰექტარი ქვესადგურმა წაიღო, საძოვრების ნაწილზე კი ანძები დაუდგეს, რაიმეთი დავეხმაროთ. თუმცა ეს ისეთი მნიშვნელობის ქვესადგურია, რომ წინ ვერავინ დაუდგებოდა“, -ამბობს გრიგოლ ღამბაშიძე.
მერის წამომარდენელის თქმით, საკითხის მარტივად გადაწყვეტა მაშინ იყო შესაძლებელი, როცა პროექტის განხილვა და სოფლის მოსახლეობასთან შეხვედრები გაიმართა.
ადილობრივები ეჭვობენ, რომ მათი ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების და ხშირი ავადობის მიზეზი, კონვენტორული სადგურია. მოსახლეობის თქმით, გახშირდა თავის ტკივილი.
„ენერგოტრანსის“ ტექნიკური დირექტორი ავადობის გაზრდას გამორიცხავს და არგუმენტად მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის დასკვნა მოჰყავს, რომლის მიხედვითაც ადამიანზე ელექტროგადამცემი ხაზის ელექტრული და მაგნიტური ზეგავლენა იმდენად მცირეა, რომ განხილვას არ ექვემდებარება. ჯემალ ახალაიას ეთანხმება ნერვოპათოლოგი. მზია კაკოშვილის თქმით, მოსახლეობის ამგვარი დამოკიდებულება მათი ემოციური მდგომარეობით არის გამოწვეული.
სოფელმა საძოვრებთან ერთად, მაღალმთიანის სტატუსიც დაკარგა. ამის გარდა, ზიკილიაში ამბობენ, რომ 106 ოჯახი არაერთი ეკნომიკური პრობლემის წინაშე დგას.
სოფლის განაპირას კონვენტორული სადგური მუდმივი დენის ჩანართით და მაღალი ძაბვის ელექტროგადამცემი ხაზები კომპანია ,,ენერგოტრანსმა“ დაამონტაჟა.
ანძების ნაწილი სოფლის განაპირას, მთებზე მდებარეობს, ნაწილი კი მოსახლეობის ნაკვეთებზე.
„საძოვრები რაც გვქონდა სულ დაიკავეს, ტერიტორიები გადათხარეს. მთები გადაჭრეს. ყველაფერი გაანადგურეს. მშენებლობა რომ დაიწყო დაგვპირდნენ, 100 კილოვატი უფასოდ გვექნებოდა, მაგრამ დაპირება არ შეასრულეს“, - გვიყვება ზიკილიელი სერგო ხარატიშვილი.
ივანე გელაშვილი თანასოფლელების მსგავსად, სოფლის მეურნეობას მისდევს. ამბობს, რომ ელექტროგადამცემი ხაზების დამონტაჟებას, მიწის ნაკვეთების გარდა, საძოვრებიც შეეწირა.
,,გარშემო ანძები შემოგვარტყეს, სოფელში ადგილი არ რჩება, რომ საქონელი გავრეკოთ. მას შემდეგ რაც სოფლის ტერიტორია გადათხარეს, ბალახი აღარ ამოდის და საქონელის გამოკვებაც გვიჭირს“, - ყვება ივანე გელაშვილი.
ზიკილიის ქვესადგური საქართველოს ელექტროსისტემასთან არის დაკავშირებული. 500 კილოვოლტის ელექტროგადამცემი ხაზით ზესტაფონის, მარნეულისა და გარდაბანის ქვესადგურებს, 220 კილოვოლტიანი ხაზით კი ფარავანის ჰიდროელექტროსადგურს უკავშირდება. 400 კილოვოლტიანი ხაზი საერთაშორისოა, რითაც საქართველოს ელექტროსისტემა თურქეთის ელექტროსისტემასთან არის დაკავშირებული. იგეგმება, რომ მშენებარე „მტკვარისჰესის“ გამომუშავებული ელექტროენერგიაც ზიკილიის ქვესადგურში ჩაერთოს.
,,რეგიონისა და ქვეყნის ენერგეტიკული განვითარებისთვის ახალციხის კონვენტარული სადგური მნიშვნელოვან ელემენეტს წარმოადგენს. არათუ საქართველოში, არამედ ამიერკავკასიაში ასეთი თანამედროვე სადგური არ არსებობს. ჩვენ ამით უნდა ვიამაყოთ. არსებული კონვენტორული სადგური და ხაზები უზრუნველყოფენ საქართველოს ელქტროსაისტემის მდგრად, გამართულ მუშაობას“, - ამბობს „ენერგოტრანსის“ ტექნიკური დირექტორი ჯემალ ახალაია.
მისივე თქმით, საერთაშორისო სტანდარტით მიღებულია, რომ გარემოზე ელექტროგადამცემი ხაზის მაგნიტური გავლენა 100 მიკროტესლას შეადგენდეს, ზიკილიის ქვესადგურის გავლენა კი 12-14 მიკროტესლას ფარგლებში მერყეობს.
ზიკილია მდინარე მტკვრის მარცხენა მხარეს, ზღვის დონიდან 940 მეტრზე მდებარეობს. სოფელში 106 ოჯახი ცხოვრობს. აქ მცხოვრები 402 ადამიანიდან ქვესადგურში მხოლოდ ერთია დასაქმებული. რობერტი გაჩეჩილაძე ქვესადგურის მშენებლობაზე გვიყვება. მისი თქმით, ანძის დადგმას ერთ-ერთ მთაზე აპირებდნენ, თუმცა როდესაც მთის ნაწილი მოასწორეს, იქიდან წყალი ამოვიდა. მუშებმა ადგილი მიატოვეს, ამოთხრილ ორმოში კი ადგილობრივებს საქონელი უცვივდებოდათ. კომპანიამ სახიფათო ტერიტორია მხოლოდ ამის შემდეგ შემოღობა.
,,ანძეთი უნდა დავარქვა ამ სოფელს, ზიკილია კი არა. სოფელი ანძებით გაივსო“ - ამბობს რობერტ გაჩეჩილაძე.
სოფელში ახალციხის მუნიციპალიტეტის მერის წამრომადგენლი გრიგოლ ღამბაშიძეა. მისი თქმით, ზიკილიელების პრობლემები ადგილობრივი ხელისუფლებისთვის ცნობილია, თუმცა მათი გადაჭრა ამ დრომდე ვერ მოხერხდა.
,,ჩვენ გარანტიას ვერ მივცემთ, რომ ელექტროენერგიით დავეხმარებით. ხელისუფლებასთან მაშინვე უნდა დაგვესვა საკითხი, რომ ამ ხალხს, რომელთა 400 ჰექტარი ქვესადგურმა წაიღო, საძოვრების ნაწილზე კი ანძები დაუდგეს, რაიმეთი დავეხმაროთ. თუმცა ეს ისეთი მნიშვნელობის ქვესადგურია, რომ წინ ვერავინ დაუდგებოდა“, -ამბობს გრიგოლ ღამბაშიძე.
მერის წამომარდენელის თქმით, საკითხის მარტივად გადაწყვეტა მაშინ იყო შესაძლებელი, როცა პროექტის განხილვა და სოფლის მოსახლეობასთან შეხვედრები გაიმართა.
ადილობრივები ეჭვობენ, რომ მათი ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების და ხშირი ავადობის მიზეზი, კონვენტორული სადგურია. მოსახლეობის თქმით, გახშირდა თავის ტკივილი.
„ენერგოტრანსის“ ტექნიკური დირექტორი ავადობის გაზრდას გამორიცხავს და არგუმენტად მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის დასკვნა მოჰყავს, რომლის მიხედვითაც ადამიანზე ელექტროგადამცემი ხაზის ელექტრული და მაგნიტური ზეგავლენა იმდენად მცირეა, რომ განხილვას არ ექვემდებარება. ჯემალ ახალაიას ეთანხმება ნერვოპათოლოგი. მზია კაკოშვილის თქმით, მოსახლეობის ამგვარი დამოკიდებულება მათი ემოციური მდგომარეობით არის გამოწვეული.
სოფელმა საძოვრებთან ერთად, მაღალმთიანის სტატუსიც დაკარგა. ამის გარდა, ზიკილიაში ამბობენ, რომ 106 ოჯახი არაერთი ეკნომიკური პრობლემის წინაშე დგას.