Բնակչության կարծիքով
Վրաստանում ապրող էթնիկ հայերին ոչ ոք չի բացատրել սահմանադրության փոփոխությունները, ըստ որոնց՝ այլ երկրի քաղաքացին ինքնաբերավար կերպով կորցնում է Վրաստանի քաղաքացիությունը։ Կոնկրետ տվյալներ չկան, թե քանի մարդ է քաղաքացիություն չունենալու պատճառով մնում առանց քաղաքացիության, թեև ենթադրվում է, որ Ջավախեթիում այդ թիվը տատանվում է 3-28 հազարի սահմաններում։
Մինչ սահմանադրական փոփոխությունները էթնիկ հայերի մի մասը օգտվում էր երկքաղաքացիությունից՝ Վրաստանի, Հայաստանի կամ Ռուսաստանի։ Նրանք աշխատանքի էին գնում այս երկրներ, և նրանց համար ավելի հեշտ էր երկքաղաքացիությամբ ճանապարհորդելը։ Սամցխե-Ջավախեթիում բնակվող շուրջ 3000 հայեր անցակետերում փաստաթղթերը ստուգելիս պարզել են, որ իրենք այլեւս Վրաստանի քաղաքացի չեն։ Բնակչության մնացած մասը Վրաստանի քաղաքացիությունից զրկվելու մասին ծանուցումներ է ստացել Արդարադատության նախարարությունից, երբ նրանք աշխատում էին Ռուսաստանում։
2008 թվականի պատերազմից հետո, երբ Վրաստանի և Ռուսաստանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունները խզվեցին, Ջավախեթիի բնակչությունը սեզոնային աշխատանքի գնալու հարցում խնդիրների առաջ կանգնեց։ Ավելի ուշ Հայաստանն ընդունեց երկքաղաքացիության մասին օրենք, և Ջավախեթիի բնակիչները դիմումներ ներկայացրին օրենքից օգտվելու համար։ Դա նրանց համար Ռուսաստան արտագնա աշխատանքի գնալու հնարավորություն էր։
2013 թվականի հունիսից ի վեր ի հայտ եկավ Ջավախեթիի բնակչության տեղեկատվության պակասի պատճառով մինչ այժմ չլուծված խնդիրը։ 2018 թվականի նախագահական ընտրություններից առաջ Ջավախեթիի բնակիչները իշխող կուսակցությունից ստացել են իրենց կորցրած քաղաքացիությունը վերականգնելու խոստում։ Ընտրություններում հաղթելուց հետո նախագահը կրկին այցելեց Սամցխե-Ջավախեթի և այս անգամ կոչ արեց տեղի բնակիչներին սովորել պետական լեզուն։
2018 թվականից երկքաղաքացիության շնորհումը կրկին հնարավոր դարձավ, սակայն մեկ պայմանով՝ օրենքը Վրաստանի քաղաքացիություն ստանալու համար դիմողին պարտավորեցնում է իմանալ վրաց լեզուն և Վրաստանի պատմությունը։
Պետությունն ինքը տալիս է կրկնակի և եռակի քաղաքացիություն, հետո՝ հերքում - Ջավախեթիի բնակչություն
28.10.2023
Վրաստանում ապրող էթնիկ հայերին ոչ ոք չի բացատրել սահմանադրության փոփոխությունները, ըստ որոնց՝ այլ երկրի քաղաքացին ինքնաբերավար կերպով կորցնում է Վրաստանի քաղաքացիությունը։ Կոնկրետ տվյալներ չկան, թե քանի մարդ է քաղաքացիություն չունենալու պատճառով մնում առանց քաղաքացիության, թեև ենթադրվում է, որ Ջավախեթիում այդ թիվը տատանվում է 3-28 հազարի սահմաններում։Մինչ սահմանադրական փոփոխությունները էթնիկ հայերի մի մասը օգտվում էր երկքաղաքացիությունից՝ Վրաստանի, Հայաստանի կամ Ռուսաստանի։ Նրանք աշխատանքի էին գնում այս երկրներ, և նրանց համար ավելի հեշտ էր երկքաղաքացիությամբ ճանապարհորդելը։ Սամցխե-Ջավախեթիում բնակվող շուրջ 3000 հայեր անցակետերում փաստաթղթերը ստուգելիս պարզել են, որ իրենք այլեւս Վրաստանի քաղաքացի չեն։ Բնակչության մնացած մասը Վրաստանի քաղաքացիությունից զրկվելու մասին ծանուցումներ է ստացել Արդարադատության նախարարությունից, երբ նրանք աշխատում էին Ռուսաստանում։
2008 թվականի պատերազմից հետո, երբ Վրաստանի և Ռուսաստանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունները խզվեցին, Ջավախեթիի բնակչությունը սեզոնային աշխատանքի գնալու հարցում խնդիրների առաջ կանգնեց։ Ավելի ուշ Հայաստանն ընդունեց երկքաղաքացիության մասին օրենք, և Ջավախեթիի բնակիչները դիմումներ ներկայացրին օրենքից օգտվելու համար։ Դա նրանց համար Ռուսաստան արտագնա աշխատանքի գնալու հնարավորություն էր։
2013 թվականի հունիսից ի վեր ի հայտ եկավ Ջավախեթիի բնակչության տեղեկատվության պակասի պատճառով մինչ այժմ չլուծված խնդիրը։ 2018 թվականի նախագահական ընտրություններից առաջ Ջավախեթիի բնակիչները իշխող կուսակցությունից ստացել են իրենց կորցրած քաղաքացիությունը վերականգնելու խոստում։ Ընտրություններում հաղթելուց հետո նախագահը կրկին այցելեց Սամցխե-Ջավախեթի և այս անգամ կոչ արեց տեղի բնակիչներին սովորել պետական լեզուն։
2018 թվականից երկքաղաքացիության շնորհումը կրկին հնարավոր դարձավ, սակայն մեկ պայմանով՝ օրենքը Վրաստանի քաղաքացիություն ստանալու համար դիմողին պարտավորեցնում է իմանալ վրաց լեզուն և Վրաստանի պատմությունը։