Իրավունք
«Բռնության զոհ 17 կանանցից հինգը վերադարձան հանցագործների մոտ». Համաճարակային բռնություն
Նկար՝: UN WOMEN
Աշխարհում անցկացված ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ կորոնավիրուսային համաճարակի ընթացքում կանանց նկատմամբ բռնության դեպքերը զգալիորեն աճել են: Այս առումով Վրաստանը հետ չի մնում աշխարհից:
«Ամեն ինչ սկսվեց համաճարակից հետո, երբ երկուսս էլ մնացինք անգործ: Իմ և երեխաների հանդեպ ագրեսիվ էր: Մինչ այդ էլ լավ հարաբերություններ չունեինք, բայց համաճարակից հետո ամեն ինչ էլ ավելի վատացավ: Սկսեց ֆիզիկական վիրավորանք հասցնել: Ձեռքով կպնելուց հետո, որոշեցի բաժանվել»:
Ետիտասարդ կինը, ով ապրում է Ախալցիխեում, մի քանի տարի է ՝ լուռ դիմանում էր ամուսնու ֆիզիկական ու հոգեբանական բռնություններին: Ամուսնալուծությունը որոշվեց այն բանից հետո, երբ նրա գործազուրկ ամուսինը ընտանիքի անդամների նկատմամբ սկսեց գործել ֆիզիկական բռնություն:
«Ես և իմ երեխաների ծնողներիս տանը, եղբորս ընտանիքի հետ ենք ապրում: Ճիշտ է, իմ մոր և հոր տունն է, բայց միաևնույն է, լարվածություն եմ զգում: Փորձում եմ գտնել աշխատանք: Նվազագույն, բայց գոնե կայուն եկամուտ ունենամ, որպեսզի իմ երեխաների հետ կարողանամ առանձին ապրել»:
Երիտասարդ կինը միակը չէ, ում հանդպեպ բռնությունները սրվել են համաճարակի պայմաններում: Երկամսյա կարանտինի ազդեցությունը կանանց վրա որոշելու համար ՄԱԿ-ի կանանց կազմակերպությունը ուսումնասիրություն է անցկացրել: Արդյունքում երևում է, որ բնակչության 1/3-ը կորցրել է աշխատանքը: Միևնույն ժամանակ, կանանց համար ավելացել են տնային աշխատանքները: Ընտանեկան բռնության ամենատարածված ձևը, պարզվեց, հոգեբանական բռնությունն է:
«Տնտեսական խնդիրները, որոնց բախվում են շատ ընտանիքներ, միշտ էլ բռնության պատճառ են հանդիսանում: Տարածական գործոնը շատ կարևոր է, ինչը նշանակում է, որ շատ ընտանիքներ ունեին փոքր տարածք: Եղել են դեպքեր, երբ կինն ամուսնալուծված ամուսնու հետ ստիպված է եղել ապրել մեկ տարածքում: Հետևաբար, բռնության զոհ դարձած կանանց վիճակը էլ ավելի է բարդանում»,- Ասում է ՄԱԿ-ի կանանց կազմակերպության գենդերային տվյալների մասնագետ՝ Նաթիա Մեստվիրիշվիլին:
Եթե նախկինում ընտանեկան բռնության խնդիրն առաջնային համարվում և հասարակությունը ներգրավված էր դեպքերը պարզելու գործընթացում, ապա այժմ հետաքրքրությունն ուղղված է Կովիդին, իսկ կանանց իրավիճակը երկրորդականէ համարվում, համերաշխությունը կորել է – մեզ հետ զրույցում ասում է Մարինա Մոդեբաձեն: «Ժողովրդավարական կանանց հասարակության» նախագահն ասում է, որ համաճարակը տուժած կանանց համար ստեղծել է նաև այլ խնդիրներ:
«Երբ մենք վախեցած, ընկճված զոհին տրամադրում ենք հոգեբանական-սոցիալական աջակցություն, մենք օգնում ենք նրանց դուրս գալ ընտանիքից, անանուն կերպով հանդիպել հոգեբանի, սոցիալական աշխատողի, փաստաբանի հետ: Հիմա զոհին տանից դուրս հանելու հարցը բարդացել է: Ապաստան տեղափոխելը նույնպես անհնար է: Երբ ուղարկում էինք պատշաճ վայրեր, գործ էինք տալիս: Օգնում էին, որ վարձով տուն գտնեին, կարողանային իրենց երեխաներին պահել: Հիմա նման հնարավորություն մենք էլ չունենք, քանի որ նրանց տեղավորում էինք տուրիզմի և ռեստորանային ծառայությունների ոլորտում աշխատելու համար, անգամ նրանք, ովքեր մինչ այժմ աշխատում էին, հիմա գործազուրկ են»,- պատմում է Մարինա Մոդեբաձեն: Ըստ նրա, որ մինչ համաճարակի սկսվելը, բռնության զոհ դարձած 17 կին վերապատրաստվել և աշխատանքի էին անցել, իսկ համաճարակի պատճառով գործազուրկ կանանցից հինգը ստիպված են եղել վերադառնալ իրենց բռնարար ամուսիններին:
Համաճարակի պայմաններում բռնությունից տառապող կանանց հետ Մարիամ Իվելաշվիլին խորհրդակցում է հեռակա և առցանց: Հոգեբանն ասում է, որ այս ձևով աշխատելը այդքան էլ հեշտ չէ:
«Համաճարակը հիմք դարձավ, որ բռնի ամուսինները ամրապնդեն իրենց դիրքերը: Նրանք օգտագործում են այս իրավիճակը `արդեն իսկ արգելափակված կանանց փողոց դուրս գալն արգելելու համար: Զոհը տանն է, 15 րոպե խոսում ենք առցանց: Հետո ինչ-որ մեկը գալիս է ու ընդհատում խոսակցությունը: Շատ անհրաժեշտ է պետության օգնությունը: Զոհերը զանգահարում են 112 և երկար ժամանակ սպասում»,- պատմում է Մարիամը:
Հանրային պաշտպանի գրասենյակը պայքարում է տեղեկատվական արշավների հետ կապված խնդրի դեմ: Ներկայացուցիչը Սամցխե-Ջավախքում ասում է, որ դպրոցներում ու գյուղերում հանդիպումներ են անցկացնում բնակչության հետ: Ըստ Սալոմե Կուլջանիշվիլիի, խնդրի մասին խոսելն հատկապես դժվար է Ջավախքում բնակվող ազգային փոքրամասնությունների հանդիսացող կանանց համար:
«Բռնության փաստերը շատ տարածված են, բայց այն դեռ համարվում է ամոթխածության թեմա, ուստի դիմումները քիչ են:Մեր աղբյուրներից, երբ տեղական լրատվամիջոցների միջոցով տեղեկանում ենք բռնության մասին, սկսում ենք հետաքննություն կատարել մեր սեփական նախաձեռնությամբ: Եթե զոհը ծայրահեղությունների չի գնում, բողոքարկումն ավելի քիչ է», - մեզ հետ զրույցում ասաց Սալոմե Կուլջանիշվիլին:
Ըստ Ներքին Գործերի Նախարարության `ընտանիքում կատարված հանցագործության տվյալները հետևյալն են.
Հուլիսի 15-ի դրությամբ, Վրաստանում 11 կին է սպանվել: Այս ընթացքում խափանման միջոց կալանքը նշանակվել է 5304դեպքում: Վեց ամսվա ընթացքում Սամցխե-Ջավախքում հայտնաբերվել է ընտանեկան բռնության 74 դեպք:
Հենվելով պաշտոնական վիճակագրությանը, 2017 թվականից ավելացել են այն դեպքերը, երբ տուժողը, հիմնականում կանայք, իրավապահ մարմինների հետ խոսում են ֆիզիկական և հոգեբանական բռնության փաստերի մասին:
Սակայն, ըստ այս հարցի շուրջ աշխատող հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների, իրականությունը շատ ավելի ծանր է:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Աշխարհում անցկացված ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ կորոնավիրուսային համաճարակի ընթացքում կանանց նկատմամբ բռնության դեպքերը զգալիորեն աճել են: Այս առումով Վրաստանը հետ չի մնում աշխարհից:
«Ամեն ինչ սկսվեց համաճարակից հետո, երբ երկուսս էլ մնացինք անգործ: Իմ և երեխաների հանդեպ ագրեսիվ էր: Մինչ այդ էլ լավ հարաբերություններ չունեինք, բայց համաճարակից հետո ամեն ինչ էլ ավելի վատացավ: Սկսեց ֆիզիկական վիրավորանք հասցնել: Ձեռքով կպնելուց հետո, որոշեցի բաժանվել»:
Ետիտասարդ կինը, ով ապրում է Ախալցիխեում, մի քանի տարի է ՝ լուռ դիմանում էր ամուսնու ֆիզիկական ու հոգեբանական բռնություններին: Ամուսնալուծությունը որոշվեց այն բանից հետո, երբ նրա գործազուրկ ամուսինը ընտանիքի անդամների նկատմամբ սկսեց գործել ֆիզիկական բռնություն:
«Ես և իմ երեխաների ծնողներիս տանը, եղբորս ընտանիքի հետ ենք ապրում: Ճիշտ է, իմ մոր և հոր տունն է, բայց միաևնույն է, լարվածություն եմ զգում: Փորձում եմ գտնել աշխատանք: Նվազագույն, բայց գոնե կայուն եկամուտ ունենամ, որպեսզի իմ երեխաների հետ կարողանամ առանձին ապրել»:
Երիտասարդ կինը միակը չէ, ում հանդպեպ բռնությունները սրվել են համաճարակի պայմաններում: Երկամսյա կարանտինի ազդեցությունը կանանց վրա որոշելու համար ՄԱԿ-ի կանանց կազմակերպությունը ուսումնասիրություն է անցկացրել: Արդյունքում երևում է, որ բնակչության 1/3-ը կորցրել է աշխատանքը: Միևնույն ժամանակ, կանանց համար ավելացել են տնային աշխատանքները: Ընտանեկան բռնության ամենատարածված ձևը, պարզվեց, հոգեբանական բռնությունն է:
«Տնտեսական խնդիրները, որոնց բախվում են շատ ընտանիքներ, միշտ էլ բռնության պատճառ են հանդիսանում: Տարածական գործոնը շատ կարևոր է, ինչը նշանակում է, որ շատ ընտանիքներ ունեին փոքր տարածք: Եղել են դեպքեր, երբ կինն ամուսնալուծված ամուսնու հետ ստիպված է եղել ապրել մեկ տարածքում: Հետևաբար, բռնության զոհ դարձած կանանց վիճակը էլ ավելի է բարդանում»,- Ասում է ՄԱԿ-ի կանանց կազմակերպության գենդերային տվյալների մասնագետ՝ Նաթիա Մեստվիրիշվիլին:
Եթե նախկինում ընտանեկան բռնության խնդիրն առաջնային համարվում և հասարակությունը ներգրավված էր դեպքերը պարզելու գործընթացում, ապա այժմ հետաքրքրությունն ուղղված է Կովիդին, իսկ կանանց իրավիճակը երկրորդականէ համարվում, համերաշխությունը կորել է – մեզ հետ զրույցում ասում է Մարինա Մոդեբաձեն: «Ժողովրդավարական կանանց հասարակության» նախագահն ասում է, որ համաճարակը տուժած կանանց համար ստեղծել է նաև այլ խնդիրներ:
«Երբ մենք վախեցած, ընկճված զոհին տրամադրում ենք հոգեբանական-սոցիալական աջակցություն, մենք օգնում ենք նրանց դուրս գալ ընտանիքից, անանուն կերպով հանդիպել հոգեբանի, սոցիալական աշխատողի, փաստաբանի հետ: Հիմա զոհին տանից դուրս հանելու հարցը բարդացել է: Ապաստան տեղափոխելը նույնպես անհնար է: Երբ ուղարկում էինք պատշաճ վայրեր, գործ էինք տալիս: Օգնում էին, որ վարձով տուն գտնեին, կարողանային իրենց երեխաներին պահել: Հիմա նման հնարավորություն մենք էլ չունենք, քանի որ նրանց տեղավորում էինք տուրիզմի և ռեստորանային ծառայությունների ոլորտում աշխատելու համար, անգամ նրանք, ովքեր մինչ այժմ աշխատում էին, հիմա գործազուրկ են»,- պատմում է Մարինա Մոդեբաձեն: Ըստ նրա, որ մինչ համաճարակի սկսվելը, բռնության զոհ դարձած 17 կին վերապատրաստվել և աշխատանքի էին անցել, իսկ համաճարակի պատճառով գործազուրկ կանանցից հինգը ստիպված են եղել վերադառնալ իրենց բռնարար ամուսիններին:
Համաճարակի պայմաններում բռնությունից տառապող կանանց հետ Մարիամ Իվելաշվիլին խորհրդակցում է հեռակա և առցանց: Հոգեբանն ասում է, որ այս ձևով աշխատելը այդքան էլ հեշտ չէ:
«Համաճարակը հիմք դարձավ, որ բռնի ամուսինները ամրապնդեն իրենց դիրքերը: Նրանք օգտագործում են այս իրավիճակը `արդեն իսկ արգելափակված կանանց փողոց դուրս գալն արգելելու համար: Զոհը տանն է, 15 րոպե խոսում ենք առցանց: Հետո ինչ-որ մեկը գալիս է ու ընդհատում խոսակցությունը: Շատ անհրաժեշտ է պետության օգնությունը: Զոհերը զանգահարում են 112 և երկար ժամանակ սպասում»,- պատմում է Մարիամը:
Հանրային պաշտպանի գրասենյակը պայքարում է տեղեկատվական արշավների հետ կապված խնդրի դեմ: Ներկայացուցիչը Սամցխե-Ջավախքում ասում է, որ դպրոցներում ու գյուղերում հանդիպումներ են անցկացնում բնակչության հետ: Ըստ Սալոմե Կուլջանիշվիլիի, խնդրի մասին խոսելն հատկապես դժվար է Ջավախքում բնակվող ազգային փոքրամասնությունների հանդիսացող կանանց համար:
«Բռնության փաստերը շատ տարածված են, բայց այն դեռ համարվում է ամոթխածության թեմա, ուստի դիմումները քիչ են:Մեր աղբյուրներից, երբ տեղական լրատվամիջոցների միջոցով տեղեկանում ենք բռնության մասին, սկսում ենք հետաքննություն կատարել մեր սեփական նախաձեռնությամբ: Եթե զոհը ծայրահեղությունների չի գնում, բողոքարկումն ավելի քիչ է», - մեզ հետ զրույցում ասաց Սալոմե Կուլջանիշվիլին:
Ըստ Ներքին Գործերի Նախարարության `ընտանիքում կատարված հանցագործության տվյալները հետևյալն են.
Հուլիսի 15-ի դրությամբ, Վրաստանում 11 կին է սպանվել: Այս ընթացքում խափանման միջոց կալանքը նշանակվել է 5304դեպքում: Վեց ամսվա ընթացքում Սամցխե-Ջավախքում հայտնաբերվել է ընտանեկան բռնության 74 դեպք:
Հենվելով պաշտոնական վիճակագրությանը, 2017 թվականից ավելացել են այն դեպքերը, երբ տուժողը, հիմնականում կանայք, իրավապահ մարմինների հետ խոսում են ֆիզիկական և հոգեբանական բռնության փաստերի մասին:
Սակայն, ըստ այս հարցի շուրջ աշխատող հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների, իրականությունը շատ ավելի ծանր է:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Նույն թեմայով
Հաղորդումներ
Հայտնի..
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Բնակչության կարծիքով
Եղանակի տեսություն
Եղանակը
Թբիլիսի
16
°C
Բորջոմի
12
°C
Ադիգենի
14
°C
Ախալցիխե
12
°C
Ասպինձա
12
°C
Ախալքալաք
8
°C
Նինոծմինդա
8
°C
Աբասթուման
11
°C
Բակուրիան
7
°C
Փոխարժեք
AMD
1000
6.8988
EUR
1
2.8583
RUB
100
2.8498
TRY
1
0.0825
USD
1
2.6788
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
