Հասարակություն
Տոն թե առօրյա կյանք - մարտի 8-ը կանանց համար
Մարտի 8-ը որոշ կանանց համար տոն է, ոմանց համար պայքարի խորհրդանիշ, իսկ ոմանց համար ՝ սովորական գարնանային օր: Ամսաթիվը աշխարհում նշվում է 46 տարի անընդմեջ: Այս տոնի նպատակն է կանանց հզորացումը և նրանց տնտեսական, քաղաքական և սոցիալական նվաճումները տոնելը:
Այսօր առավոտյան Ախալցիխեի փողոցներում հայտնվեցին մանուշակների և վարդերի փոքրիկ ծաղկեփնջեր: 13-ամյա Խատիա Խիթարիշվիլին Վալեից ժամանել է մոր հետ: Թե ինչպիսին կլինի կանանց միջազգային օրը մոր և երեխայի համար, կախված է նրանից, թե քանի ծաղիկ է վաճառվելու մինչ երեկո: Գնորդներն ավելի քիչ են, քան նախորդ տարիներին:
«Այսօր եղանակը վատ է, անձրև է գալիս, ուստի քիչ մարդիկ են փողոցում շարժվում, իսկ գնորդներ չկան: Մենք ունենք շատ գեղեցիկ և գունագեղ ծաղիկներ: Հիմնականում երիտասարդներն են գալիս ու գնում»:
Թակո Մաիսուրաձեն նրանցից մեկն է, ով ամեն տարի իր կնոջ հետ նշում է Կանանց միջազգային օրը: Մարտի 8-ը սկսվում է ծաղկեփնջով և ավարտվում տոնական ընթրիքով:
«Մենք միշտ գնում ենք քաղաքից դուրս կամ ռեստորան ու ընթրում ենք: Հատկապես սիրում եմ այս օրը, քանի որ ուշադրության կենտրոնում եմ: Փորձում է այնպես անել, որ կինս լավ անցկացնի այս օրը: Մարտի 8-ը և մարտի 3-ը միշտ առանձնահատուկ օրեր են, քանի որ իմ ընկերներն ու ամուսինս ինձ միշտ ուրախացնում են այս օրը»:
Կանանց միջազգային օրը 38-ամյա Բարբարա Գալիբինի համար կապված է շատ ծաղիկների և երեխաների ձեռագործ նվերների հետ:Ութ երեխաների մայրը մարտի 8-ը միշտ անցկացնում է ընտանիքի հետ:
«Սիրում եմ մարտի 8-ը, փոքրերս նկարներ են նվիրում, անակնկալներ մատուցում, այս ամենը ինձ համար մեծ երջանկություն է: Կարծում եմ ՝ կանանց օրը շատ հաճելի օր է աղջիկների համար »:
«Անհարմար օր է ինձ համար, քանի որ ինչպես միշտ, ես աշխատում եմ», - ասում է Ախալցիխեում գործող շտապօգնության բուժքույրը: Ռուզեմա Ջեյրանաշվիլիի համար մարտի 8-ը սովորական աշխատանքային օր է:
«Աշխատում եմ 24 ժամային կարգով, միշտ, երբ գնում եմ աշխատավայր, աշխատակիցներս ծաղիկներ են նվիրում, այս ամենը շարունակվում է մի քանի րոպե և հետո զանգահարում են, շտապ գնում ենք: Ասել, որ կարևոր և առանձնահատուկ օր է, - ճիշտ չէր լինի, քանի որ չեմ կարող ժամանակ անցկացնել ընկերներիս և ընտանիքիս հետ»:
70-ամյա Մակվալա Գուլիաշվիլին նվեր ստանալուց առաջ ուրիշի համար գունագեղ ծաղիկներ է հյուսում: Չորս երեխաների մայրը ձեռագործ աշխատանքներ պատրաստելու համար օգտագործում է պոլիէթիլենային տոպրակներ:
«Մինչեւ մարտի 3-ը եւ 8-ը սկսում եմ ծաղիկներ պատրաստել: Շատ նվերնե եմ պատրաստում, հետո վաճառում եմ Ախալցիխեի կենտրոնական այգում: Շատերին դուր են գալիս իմ ծաղիկները, գեղեցիկ են ու գունեղ: Իմ մարտ ամսվա եկամտի աղբյուրը ծաղիկներն են: Սա այն գործն է, որը ինձ հաճույք է պատճառում»:
Մարտի 8-ին ված առավոտյան, ժամը 6-ին է արթնանում: Մինչև ընտանիքի մնացած անդամները կարթնանան, պետք է հոգ տանիանասունների մասին, կերակրի հավերին ու խոզերին, պետք է հասցնի պանիր պատրաստել: 61-ամյա Ցիցո Գոզալիշվիլին ապրում է Ադիգենի Ուդե գյուղում, իսկ մարտի 8-ը, գարնան մնացած օրերի նման, սովորական օր է:
«Տանն այնքան գործ ունեմ, ո՞վ է պարապ նշելու համար: Գյուղում կյանքը դժվար է, շատ գործ կա, ինչը պետք է հասցնեմ առավոտվանից մինչև երեկո: Անասունները, տան գործերը, կերակուրը, այգին, այս ամենին այնքան ժամանակ է հարկավոր, անգամ չեմ հասկանում ինչպես է մութն ընկնում: Երեխաներս գալիս են, ծաղիկներ բերում, բայց այս օրը սիրում եմ միայն նրա համար, որ թողներս գալիս են մեր տուն և շատ երջանիկ եմ»:
Մարտի 8-ը շատ ավելին է, քան ծաղիկներն ու նվերները: Փաստորեն, կանայք կարիք ունեն անկախության, խաղաղության, անվտանգության, հավասարության, արդարության և գնահատման: Կանանց միջազգային օրը ստեղծվել է 46 տարի առաջ հենց այդ նպատակով:
Հանրային պաշտպանը ամսաթվին արձագանքում է հայտարարությամբ: Նինո Լոմջարիան կենտրոնանում է այն մարտահրավերների վրա, որոնք դեռ առկա են Վրաստանում:
«Կանայք և աղջիկները, ներառյալ հաշմանդամություն ունեցող անձինք, կրոնական կամ էթնիկ փոքրամասնությունները, գյուղի բնակիչները, սեռական բռնության զոհ դարձածները, տրանսգենդերները, բիսեքսուալ, լեսբուհի կանայք դեռ շարունակում են պայքարել հավասարության համար:
Աղջիկների նկատմամբ սեռական բռնության դեպքերը տագնապալի են, ինչի վկայությունն են վերջերս հնչող բարձր փաստերը: Այս առումով, տարիներ շարունակ, Հանրային պաշտպանը նշում է պետության կողմից համակարգային անգործությունը, անարդյունավետ և չհամաձայնեցված արձագանքը, որակավորման և պատշաճ վերականգնողական ծառայությունների բացակայությունը»:
Ըստ նրա, շատ դեպքերում արձագանքն ու համապատասխան գերատեսչությունների ակտիվացումը տեղի ունենում շատ ուշ: Հանրային պաշտպանը գրում է, որ առաջնահերթ խնդիր է ընտանեկան բռնության վերացումը և կանխումը: Covid-19 համաճարակի ժամանակ ընտանեկան բռնության ռիսկերը հատկապես մեծ էին, իսկ դեպքերը հայտնաբերելու հնարավորությունը նվազում էր:
Գենդերային դրդապատճառներով կանանց սպանությունների վիճակագրությունը դեռ տագնապալի է և տարեցտարի չի նվազում: 2020 թ.-ին սպանվել է 24 կին, այդ թվում `15 հանցագործություն ընտանեկան հանցագործությունների, և 9 դեպք` այլ դրդապատճառներով: Իրագործվել է կանանց սպանության 27 փորձ, որից 17-ը համարվել են ընտանեկան հանցագործություններ:
«Այս միտումը հուշում է, որ պետության կողմից ձեռնարկված քայլերը ֆեմիցիդը կանխելու համար անբավարար են և պահանջում են ավելի բարդ միջամտություն: Խնդիր է նաև ինչպես վաղ ամուսնության կանխարգելումը այնպես էլ որոշակի դեպքերում արդունավետ կառավարումը»:
Վրաստանում յոթ կանանցից մեկը ընտանեկան բռնության զոհ է – գրված է կանանց հանդեպ բռնության մասին ազգային ուսումնասիրությունում, որը 2017 թվականին անցկացրել է ՄԱԿ-ի Կանանց կազմակերպությունը Geostat- ի հետ համագործակցությամբ, որը ֆինանսավորվել է Եվրամիության կողմից: Հետազոտության համաձայն ՝ կանանց 9% -ը մանկության շրջանում սեռական բռնության զոհ է դարձել, ուրաքանչյուր 5-րդ կին ասում է, որ սեռական ոտնձգության փաստ է եղել նրա կյանքում, կանանց գրեթե քառորդ մասը (22%) և տղամարդկանց մեկ երրորդը (31%) կարծում են, որ կնոջը ծեծելը արդարացված է որոշակի հանգամանքներում: Ավելին, կանանց գրեթե քառորդ մասը (23%) և տղամարդկանց գրեթե կեսը (42%) կարծում է, որ կինը պետք է ենթարկվի ամուսնուն, անգամ եթե նրա հետ համաձայն չէ:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Այսօր առավոտյան Ախալցիխեի փողոցներում հայտնվեցին մանուշակների և վարդերի փոքրիկ ծաղկեփնջեր: 13-ամյա Խատիա Խիթարիշվիլին Վալեից ժամանել է մոր հետ: Թե ինչպիսին կլինի կանանց միջազգային օրը մոր և երեխայի համար, կախված է նրանից, թե քանի ծաղիկ է վաճառվելու մինչ երեկո: Գնորդներն ավելի քիչ են, քան նախորդ տարիներին:
«Այսօր եղանակը վատ է, անձրև է գալիս, ուստի քիչ մարդիկ են փողոցում շարժվում, իսկ գնորդներ չկան: Մենք ունենք շատ գեղեցիկ և գունագեղ ծաղիկներ: Հիմնականում երիտասարդներն են գալիս ու գնում»:
Թակո Մաիսուրաձեն նրանցից մեկն է, ով ամեն տարի իր կնոջ հետ նշում է Կանանց միջազգային օրը: Մարտի 8-ը սկսվում է ծաղկեփնջով և ավարտվում տոնական ընթրիքով:«Մենք միշտ գնում ենք քաղաքից դուրս կամ ռեստորան ու ընթրում ենք: Հատկապես սիրում եմ այս օրը, քանի որ ուշադրության կենտրոնում եմ: Փորձում է այնպես անել, որ կինս լավ անցկացնի այս օրը: Մարտի 8-ը և մարտի 3-ը միշտ առանձնահատուկ օրեր են, քանի որ իմ ընկերներն ու ամուսինս ինձ միշտ ուրախացնում են այս օրը»:
Կանանց միջազգային օրը 38-ամյա Բարբարա Գալիբինի համար կապված է շատ ծաղիկների և երեխաների ձեռագործ նվերների հետ:Ութ երեխաների մայրը մարտի 8-ը միշտ անցկացնում է ընտանիքի հետ:
«Սիրում եմ մարտի 8-ը, փոքրերս նկարներ են նվիրում, անակնկալներ մատուցում, այս ամենը ինձ համար մեծ երջանկություն է: Կարծում եմ ՝ կանանց օրը շատ հաճելի օր է աղջիկների համար »:«Անհարմար օր է ինձ համար, քանի որ ինչպես միշտ, ես աշխատում եմ», - ասում է Ախալցիխեում գործող շտապօգնության բուժքույրը: Ռուզեմա Ջեյրանաշվիլիի համար մարտի 8-ը սովորական աշխատանքային օր է:«Աշխատում եմ 24 ժամային կարգով, միշտ, երբ գնում եմ աշխատավայր, աշխատակիցներս ծաղիկներ են նվիրում, այս ամենը շարունակվում է մի քանի րոպե և հետո զանգահարում են, շտապ գնում ենք: Ասել, որ կարևոր և առանձնահատուկ օր է, - ճիշտ չէր լինի, քանի որ չեմ կարող ժամանակ անցկացնել ընկերներիս և ընտանիքիս հետ»:
70-ամյա Մակվալա Գուլիաշվիլին նվեր ստանալուց առաջ ուրիշի համար գունագեղ ծաղիկներ է հյուսում: Չորս երեխաների մայրը ձեռագործ աշխատանքներ պատրաստելու համար օգտագործում է պոլիէթիլենային տոպրակներ:
«Մինչեւ մարտի 3-ը եւ 8-ը սկսում եմ ծաղիկներ պատրաստել: Շատ նվերնե եմ պատրաստում, հետո վաճառում եմ Ախալցիխեի կենտրոնական այգում: Շատերին դուր են գալիս իմ ծաղիկները, գեղեցիկ են ու գունեղ: Իմ մարտ ամսվա եկամտի աղբյուրը ծաղիկներն են: Սա այն գործն է, որը ինձ հաճույք է պատճառում»:
Մարտի 8-ին ված առավոտյան, ժամը 6-ին է արթնանում: Մինչև ընտանիքի մնացած անդամները կարթնանան, պետք է հոգ տանիանասունների մասին, կերակրի հավերին ու խոզերին, պետք է հասցնի պանիր պատրաստել: 61-ամյա Ցիցո Գոզալիշվիլին ապրում է Ադիգենի Ուդե գյուղում, իսկ մարտի 8-ը, գարնան մնացած օրերի նման, սովորական օր է:«Տանն այնքան գործ ունեմ, ո՞վ է պարապ նշելու համար: Գյուղում կյանքը դժվար է, շատ գործ կա, ինչը պետք է հասցնեմ առավոտվանից մինչև երեկո: Անասունները, տան գործերը, կերակուրը, այգին, այս ամենին այնքան ժամանակ է հարկավոր, անգամ չեմ հասկանում ինչպես է մութն ընկնում: Երեխաներս գալիս են, ծաղիկներ բերում, բայց այս օրը սիրում եմ միայն նրա համար, որ թողներս գալիս են մեր տուն և շատ երջանիկ եմ»:
Մարտի 8-ը շատ ավելին է, քան ծաղիկներն ու նվերները: Փաստորեն, կանայք կարիք ունեն անկախության, խաղաղության, անվտանգության, հավասարության, արդարության և գնահատման: Կանանց միջազգային օրը ստեղծվել է 46 տարի առաջ հենց այդ նպատակով:Հանրային պաշտպանը ամսաթվին արձագանքում է հայտարարությամբ: Նինո Լոմջարիան կենտրոնանում է այն մարտահրավերների վրա, որոնք դեռ առկա են Վրաստանում:«Կանայք և աղջիկները, ներառյալ հաշմանդամություն ունեցող անձինք, կրոնական կամ էթնիկ փոքրամասնությունները, գյուղի բնակիչները, սեռական բռնության զոհ դարձածները, տրանսգենդերները, բիսեքսուալ, լեսբուհի կանայք դեռ շարունակում են պայքարել հավասարության համար:
Աղջիկների նկատմամբ սեռական բռնության դեպքերը տագնապալի են, ինչի վկայությունն են վերջերս հնչող բարձր փաստերը: Այս առումով, տարիներ շարունակ, Հանրային պաշտպանը նշում է պետության կողմից համակարգային անգործությունը, անարդյունավետ և չհամաձայնեցված արձագանքը, որակավորման և պատշաճ վերականգնողական ծառայությունների բացակայությունը»:
Ըստ նրա, շատ դեպքերում արձագանքն ու համապատասխան գերատեսչությունների ակտիվացումը տեղի ունենում շատ ուշ: Հանրային պաշտպանը գրում է, որ առաջնահերթ խնդիր է ընտանեկան բռնության վերացումը և կանխումը: Covid-19 համաճարակի ժամանակ ընտանեկան բռնության ռիսկերը հատկապես մեծ էին, իսկ դեպքերը հայտնաբերելու հնարավորությունը նվազում էր:
Գենդերային դրդապատճառներով կանանց սպանությունների վիճակագրությունը դեռ տագնապալի է և տարեցտարի չի նվազում: 2020 թ.-ին սպանվել է 24 կին, այդ թվում `15 հանցագործություն ընտանեկան հանցագործությունների, և 9 դեպք` այլ դրդապատճառներով: Իրագործվել է կանանց սպանության 27 փորձ, որից 17-ը համարվել են ընտանեկան հանցագործություններ:
«Այս միտումը հուշում է, որ պետության կողմից ձեռնարկված քայլերը ֆեմիցիդը կանխելու համար անբավարար են և պահանջում են ավելի բարդ միջամտություն: Խնդիր է նաև ինչպես վաղ ամուսնության կանխարգելումը այնպես էլ որոշակի դեպքերում արդունավետ կառավարումը»:
Վրաստանում յոթ կանանցից մեկը ընտանեկան բռնության զոհ է – գրված է կանանց հանդեպ բռնության մասին ազգային ուսումնասիրությունում, որը 2017 թվականին անցկացրել է ՄԱԿ-ի Կանանց կազմակերպությունը Geostat- ի հետ համագործակցությամբ, որը ֆինանսավորվել է Եվրամիության կողմից: Հետազոտության համաձայն ՝ կանանց 9% -ը մանկության շրջանում սեռական բռնության զոհ է դարձել, ուրաքանչյուր 5-րդ կին ասում է, որ սեռական ոտնձգության փաստ է եղել նրա կյանքում, կանանց գրեթե քառորդ մասը (22%) և տղամարդկանց մեկ երրորդը (31%) կարծում են, որ կնոջը ծեծելը արդարացված է որոշակի հանգամանքներում: Ավելին, կանանց գրեթե քառորդ մասը (23%) և տղամարդկանց գրեթե կեսը (42%) կարծում է, որ կինը պետք է ենթարկվի ամուսնուն, անգամ եթե նրա հետ համաձայն չէ:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Նույն թեմայով
Հաղորդումներ
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Բնակչության կարծիքով
Եղանակի տեսություն
Եղանակը
Թբիլիսի
19
°C
Բորջոմի
12
°C
Ադիգենի
16
°C
Ախալցիխե
13
°C
Ասպինձա
14
°C
Ախալքալաք
9
°C
Նինոծմինդա
9
°C
Աբասթուման
9
°C
Բակուրիան
3
°C
Փոխարժեք
AMD
1000
6.9028
EUR
1
2.8848
RUB
100
2.9378
TRY
1
0.0831
USD
1
2.6800
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
