Հասարակություն
«Ով ուզում է ապրել, նա կպատվաստվի»,- 94-ամյա բուժքրոջ դարավոր փորձը
Կնճռոտված ձեռքերը, գունատ մաշկի տակից երևացող կապույտ երակները, ուսերի վրա թափված սպիտակ մազերը – 94-ամյա Փեդոս Նամգլաձեն ամիսներ շարունակ անկողնուց բարձրանալ չի կարող: Հոդացավերը նրան տեղաշարժվելու հնարավորություն այլևս չեն տալիս: Մանկուց երազում էր սպիտակ խալաթի մասին: 25 տարեկան հասակում հագնվեց բժշկուհու հագուստն ու 20 տարուց ավելի, Ադիգենի Բոլաջուրի գյուղում աշխատում էր բուժքրոջ կարգավիճակում: Մինչ դեռ կարող էր քայլել, համագյուղացիների «շտապ օգնությունն էր»:
Փեդոսի գրեթե դարավոր հիշողությունը պահպանում է շատ լավ ու վատ հուշեր: Հիշում է, թե տարբեր ժամանակաշրջաններում ինչպես էին պայքարում տարածված վիրուսների և համաճարակների դեմ: Նա պատմում է, որ անգամ այն ժամանակ, անտեսանելի թշնամու դեմ պայքարելու միակ միջոցը պատվաստումն էր: Երիտասարդ էր և պատվաստումներ անցկացնելու համար թաղամասից թաղամաս քայլել չէր դժվարանում:
«Ով ուզում է ապրել, նա կպատվաստվի, միայն ասպիսով չի տարածվի վիրուսը: Մարդկանց մեկ մի վիրուսի, մեկ մյուսի դեմ էինք պատվաստում: Անհրաժեշտ էր պատվաստումը: Այն բուժքույրը, որը թաղամասը բաց կթողներ, կլքեր աշխատանքը: Նախքան պատվաստելը, որոշ հետազոտություններ էինք անցկացնում, չեմ հիշում նման դեպք, որ պատվաստվելուց մարդ մահանար կամ բարդություններ առաջանային»:
Փեդոս Նամգլաձեն հիշում է, որ պատվաստանյութի հանդեպ վախը ժողովրդի մոտ զգացվել է նաև նախկինում: Նման մարդկանց հետ աշխատելու համար, սովորաբար շատ ավելի ջանքեր էին անհրաժեշտ: Նա փորձում էր բոլորին բացատրել, որ այլ կերպ համաճարակին հաղթահարելն անհնար էր: Հիմա էլ, բոլոր այցելուներին պատմում է, թե ինչպես էին բոլոր համագյուղացիները բարդ համաճարակային օրերին ապաքինվում պատվաստվելուց հետո: Չի զարմանում, երբ համագյուղացիները զրուցում են իրենց վախի և պատվաստանյութերի հանդեպ թերահավատության մասին: Նրանց հորդորելու համար ասում է, որ անպատճառ կպատվաստվի:
Մեկ դարավոր կյանք տեսած մորաքրոջ հետ չի համաձայնվում 40-ամյա Յուրի Տաբիձեն: Նա չի վստահում կարճ ժամանակում ստեղծված պատվաստանյութերին և այն անվանում է խայծ: Բազմաթիվ հարցեր ունի նաև պատվաստանյութի կազմի վերաբերյալ: Նա ցույց է տալիս պատվաստանյութի թողած հետքերը իր աջ ձեռքին և բացատրում է, որ մինչ այժմ արված բոլոր պատվաստումները միայն մոր որոշումն էին:
«Բոլոր պատվաստանյութերը պատրաստվեցին մեկ տարում: Որտեղից տեղեկություն, որ դա լավ է օրգանիզմի համար, ում կամ ինչի վրա է փորձարկվել: Իհարկե, խուճապի ենք մատնվում, քանի որ մարդ է մահացել: Այն բուժքրոջն օգնել չկարողացան, մեզ ինչպես են օգնելու, ո՞վ կտա ապրելու երաշխիք: Եթե բոլոր հետազոտություններն անցկացնեն, հաստատ իմանամ, որ պատրաստ եմ պատվաստվելուն, այդ դեպքում հնարավոր է համաձայնվեմ: Եթե անգամ պարտադիր լինի, չեմ պատվաստվելու, ով աշխատում է, հնարավոր է սպառնան նրանց, բայց ոչ ինձ»,- ասում է Յուրի Տաբիձեն:
Սամցխե-Ջավախքում հասարակության անվստահությունը կորոնավիրուսի պատվաստանյութի նկատմամբ աճել է նրանից հետո, երբ Ախալցիխեի «Իմեդի» կլինիկայում 28-ամյա բուժքույրը պատվաստվելուց շուրջ կես ժամ անց անաֆիլակտիկ ցնցում է ունեցել, ընկել է կոմայի մեջ և մահացել: Միջադեպից հետո, մոտ մեկուկես ամիս Ախալցիխեում պատվաստման գործընթացը դադարեցվել էր:
Կորոնավիրուսն առանց ախտանշանների ու բարդությունների հաղթահարել է 62- ամյա Միխեիլ Քիմաձեն: Թեստ չի հանձնել, բայց բարձր ջերմությունը, հազը և շնչառական անբավարարությունը հաղթահարել է տան պայմաններում: Չնայած սրան, վախեցած և շփոթված է: Միակ լուծումը համարում է պատվաստումը, բայց Մեգի Բաքրաձեի մահվան փաստը նրան նույնպես վախեցնում է:
«Ոմանք ասում են, որ չինական պայտավստանյութը լավն է, ինչպես վստահեմ: Եթե ստուգեն և բարդություններ չհետևի, այդ դեպքում կգրանցվեմ պատվաստվելու համար: Առանց հետազոտությունների, ոչ մի կերպ չեմ պատվաստվի: Ես շատ եմ վախենում»:
Կորոնավիրուսի դեմ պատվաստումը Ախալցիխեի ռեֆերալ հիվանդանոցում վերսկսվեց միայն ապրիլի 27-ին: Այդ օրը «Astrazeneka» պատվաստանյութով պատվաստվել է 13 մարդ: Ապրիլի 30-ի դրությամբ տարածաշրջանում պատվաստվել է 39 մարդ:
Փեդոս Նամգլաձեն անձամբ կլինիկա գնալ չի կարող, բայց ցանկանում է, որ այցելեն և տանը պատվաստեն: Ապրած մեկ դարը հաստատում է, որ սա միակ հնարավորությունն է, որպեսզի համաճարակից վերադառնանք բնականոն կյանքի: Հիմա, երբ անձամբ հարևաններին օգնել չի կարող, փորձում է նրանց համար ծառայել վառ օրինակ:
Փեդոսի գրեթե դարավոր հիշողությունը պահպանում է շատ լավ ու վատ հուշեր: Հիշում է, թե տարբեր ժամանակաշրջաններում ինչպես էին պայքարում տարածված վիրուսների և համաճարակների դեմ: Նա պատմում է, որ անգամ այն ժամանակ, անտեսանելի թշնամու դեմ պայքարելու միակ միջոցը պատվաստումն էր: Երիտասարդ էր և պատվաստումներ անցկացնելու համար թաղամասից թաղամաս քայլել չէր դժվարանում:
«Ով ուզում է ապրել, նա կպատվաստվի, միայն ասպիսով չի տարածվի վիրուսը: Մարդկանց մեկ մի վիրուսի, մեկ մյուսի դեմ էինք պատվաստում: Անհրաժեշտ էր պատվաստումը: Այն բուժքույրը, որը թաղամասը բաց կթողներ, կլքեր աշխատանքը: Նախքան պատվաստելը, որոշ հետազոտություններ էինք անցկացնում, չեմ հիշում նման դեպք, որ պատվաստվելուց մարդ մահանար կամ բարդություններ առաջանային»:
Փեդոս Նամգլաձեն հիշում է, որ պատվաստանյութի հանդեպ վախը ժողովրդի մոտ զգացվել է նաև նախկինում: Նման մարդկանց հետ աշխատելու համար, սովորաբար շատ ավելի ջանքեր էին անհրաժեշտ: Նա փորձում էր բոլորին բացատրել, որ այլ կերպ համաճարակին հաղթահարելն անհնար էր: Հիմա էլ, բոլոր այցելուներին պատմում է, թե ինչպես էին բոլոր համագյուղացիները բարդ համաճարակային օրերին ապաքինվում պատվաստվելուց հետո: Չի զարմանում, երբ համագյուղացիները զրուցում են իրենց վախի և պատվաստանյութերի հանդեպ թերահավատության մասին: Նրանց հորդորելու համար ասում է, որ անպատճառ կպատվաստվի:
Մեկ դարավոր կյանք տեսած մորաքրոջ հետ չի համաձայնվում 40-ամյա Յուրի Տաբիձեն: Նա չի վստահում կարճ ժամանակում ստեղծված պատվաստանյութերին և այն անվանում է խայծ: Բազմաթիվ հարցեր ունի նաև պատվաստանյութի կազմի վերաբերյալ: Նա ցույց է տալիս պատվաստանյութի թողած հետքերը իր աջ ձեռքին և բացատրում է, որ մինչ այժմ արված բոլոր պատվաստումները միայն մոր որոշումն էին:
«Բոլոր պատվաստանյութերը պատրաստվեցին մեկ տարում: Որտեղից տեղեկություն, որ դա լավ է օրգանիզմի համար, ում կամ ինչի վրա է փորձարկվել: Իհարկե, խուճապի ենք մատնվում, քանի որ մարդ է մահացել: Այն բուժքրոջն օգնել չկարողացան, մեզ ինչպես են օգնելու, ո՞վ կտա ապրելու երաշխիք: Եթե բոլոր հետազոտություններն անցկացնեն, հաստատ իմանամ, որ պատրաստ եմ պատվաստվելուն, այդ դեպքում հնարավոր է համաձայնվեմ: Եթե անգամ պարտադիր լինի, չեմ պատվաստվելու, ով աշխատում է, հնարավոր է սպառնան նրանց, բայց ոչ ինձ»,- ասում է Յուրի Տաբիձեն:
Սամցխե-Ջավախքում հասարակության անվստահությունը կորոնավիրուսի պատվաստանյութի նկատմամբ աճել է նրանից հետո, երբ Ախալցիխեի «Իմեդի» կլինիկայում 28-ամյա բուժքույրը պատվաստվելուց շուրջ կես ժամ անց անաֆիլակտիկ ցնցում է ունեցել, ընկել է կոմայի մեջ և մահացել: Միջադեպից հետո, մոտ մեկուկես ամիս Ախալցիխեում պատվաստման գործընթացը դադարեցվել էր:Կորոնավիրուսն առանց ախտանշանների ու բարդությունների հաղթահարել է 62- ամյա Միխեիլ Քիմաձեն: Թեստ չի հանձնել, բայց բարձր ջերմությունը, հազը և շնչառական անբավարարությունը հաղթահարել է տան պայմաններում: Չնայած սրան, վախեցած և շփոթված է: Միակ լուծումը համարում է պատվաստումը, բայց Մեգի Բաքրաձեի մահվան փաստը նրան նույնպես վախեցնում է:
«Ոմանք ասում են, որ չինական պայտավստանյութը լավն է, ինչպես վստահեմ: Եթե ստուգեն և բարդություններ չհետևի, այդ դեպքում կգրանցվեմ պատվաստվելու համար: Առանց հետազոտությունների, ոչ մի կերպ չեմ պատվաստվի: Ես շատ եմ վախենում»:
Կորոնավիրուսի դեմ պատվաստումը Ախալցիխեի ռեֆերալ հիվանդանոցում վերսկսվեց միայն ապրիլի 27-ին: Այդ օրը «Astrazeneka» պատվաստանյութով պատվաստվել է 13 մարդ: Ապրիլի 30-ի դրությամբ տարածաշրջանում պատվաստվել է 39 մարդ:Փեդոս Նամգլաձեն անձամբ կլինիկա գնալ չի կարող, բայց ցանկանում է, որ այցելեն և տանը պատվաստեն: Ապրած մեկ դարը հաստատում է, որ սա միակ հնարավորությունն է, որպեսզի համաճարակից վերադառնանք բնականոն կյանքի: Հիմա, երբ անձամբ հարևաններին օգնել չի կարող, փորձում է նրանց համար ծառայել վառ օրինակ:
Նույն թեմայով
Հաղորդումներ
Հարցազրույց
Օրվա արտահայտություն
Նյութեր գործընկեր լրատվամիջոցներից
Բնակչության կարծիքով
Եղանակի տեսություն
Եղանակը
Թբիլիսի
9
°C
Բորջոմի
6
°C
Ադիգենի
11
°C
Ախալցիխե
2
°C
Ասպինձա
2
°C
Ախալքալաք
0
°C
Նինոծմինդա
0
°C
Աբասթուման
-1
°C
Բակուրիան
1
°C
Փոխարժեք
AMD
1000
6.8931
EUR
1
2.8812
RUB
100
2.9138
TRY
1
0.0831
USD
1
2.6797
Օրացույց
Տարածաշրջան
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
