Դադարեցված հարսանիքներն ու ձանձրալի առօրյան
Անցյալ տարվա մարտից Ախալքալաքում բնականոն կյանքը կտրուկ փոխվեց: Համավարակի մեկնարկից հետո ախալքալաքցիների առանց այն էլ ձանձրալի և միապաղաղ առօրյան կորցրեց իր հազվագյուտ երանգները:
Կորոնավիրուսի պատճառով սկզբում փակվեցին սահմանները, այնուհետև՝ պետական հաստատությունները, արգելվեցին առևտուրը, իսկ հետո էլ բազմամարդ հարսանիքներն ու թաղման արարողությունները:
Հարսանիքը դա մի իրադարձություն է, որին Ախալքալաքում պատրաստվում էին երկար ժամանակ և անխնա ծախսում էին: Համավարակը փոխեց ամեն ինչ: Ախալքալաքի Սուրբ Խաչ եկեղեցում 2020 թվականին պսակադրվել է 90 զույգ, իսկ 2021 թ.-ին՝ միայն երկուսը: Կորոնավիրուսի պատճառով սահմանափակումները շատ ծնողների ստիպեցին մասնակցել իրենց երեխաների հարսանիքին առցանց… Ամենաեկամտաբեր «հարսանեկան բիզնեսը» կանգ է առել՝ թողնելով շատերին առանց եկամտի աղբյուրի:
Երբ ծնողը չի կարող ներկա գտնվել սեփական երեխայի հարսանիքին
Փակված սահմանների պայմաններում վերջին մեկ տարվա ընթացքում շատ ծնողներ չկարողացան մասնակցել իրենց երեխաների հարսանիքներին: Սա մեծ սթրես էր ինչպես ծնողների, այնպես էլ երեխաների համար, որոնց կյանքի ամենաերջանիկ օրը միայնության զգացողությունը նրանց հանգիստ չէր թողնում:
Գոհարն՝ ամուսնու հետ միասին, ապրում է Ախալքալաքում: Նրա երեխաները վաղուց են տեղափոխվել և բնակություն հաստատել Երևանում: 2020 թվականի ապրիլին պետք է տեղի ունենար նրանց որդու հարսանիքը: Թեև, կորոնավիրուսն իր ճշգրտումները մտցրեց ծնողների ծրագրերում, ովքեր երազում էին մեծ, ավանդական հարսանիքի մասին:
Սկզբում կյանքի կարևոր իրադարձությունը հետաձգվում էր այն հույսով, որ համավարակը կնահանջի և սահմանները կբացվեն: Աշնանը հարսանիքը, այնուամենայնիվ, նշվեց, սակայն Ախալքալաքից, Ռուսաստանից և արտերկրից հրավիրված հյուրերը Երևան այդպես էլ չհասան: Ծնողները նույնպես չկարողացան ներկա գտնվել իրենց որդու հարսանիքին: Նրանք հարսանեկան արարողությանը ներկա էին հեռախոսի, ուղիղ հեռարձակման կամ մեսենջերների միջոցով:
Ամալյան, ինչպես և Գոհարը, իր ավագ դստեր հարսանիքին ներկա չէր: Նա երազում և ծրագրում էր աղմկոտ, մեծ, հայկական հարսանիք՝ ընկերա-բարեկամական շրջապատով: Համավարակն այստեղ էլ միջամտեց: Կրասնոդարի երկրամասում իր պսակադրության ժամանակ աղջիկը ստիպված էր առանց իր հարազատների անցկացնել: Իսկ ծնողներն արցունքն աչքերին էկրանից հետևում էին արարողությանը:
Ամալյան, սակայն, ներկա էր Ախալքալաքում կրտսեր դստեր հարսանիքին: Դրանում ներկա էին չնչին թվով հարազատներ, չկար ոչ շքեղ հարսանեկան զգեստ, ոչ դհոլ-զուռնա ու ժողովրդական երգեր, ոչ էլ 200-300 հոգանոց հարսանիք…
Սահմանափակումները «ոչնչացրեցին» հարսանեկան բիզնեսը
Ախալքալաքում կա 6 հանդիսությունների սրահ: Դրանցում անցկացվում են ինչպես հոգեհացի արարողություններ, այնպես էլ աղմկոտ հարսանեկան արարողություններ, նշանադրություններ, հարսանիքից հետո երկրորդ օրը (երբ խնամիներին հրավիրվում են ճաշի): Հարսանիքի ժամանակ սրահը վարձելու նվազագույն գինը 1000 լարի է, իսկ եթե ցանկանում եք, որ սրահը կազմակերպի հյուրասիրությունն իր սպասարկմամբ, ապա յուրաքանչյուր աթոռի համար վճարն առնվազն 50 լարի է՝ ելնելով հյուրասիրության տեսականուց:
Արտագնա աշխատանքային սեզոնից ելնելով ամուսնական շրջանն այստեղ սկսվում է, երբ երիտասարդները վերադառնում են խոպանից: Այս շրջանն Ախալքալաքում դեկտեմբեր-ապրիլ ամիսներին է, իսկ գագաթնակետը՝ հունվար-փետրվար ամիսներն են: Հաճախ այդ ժամանակ անհնար է գտնել ազատ սրահներ, նորապսակները հերթագրվում են:
2020 թվականի հունվար-փետրվարին, դեռևս սահմանափակումներից առաջ, հաջողվեց անցկացնել անցած տարվա սեզոնի հարսանիքների մեծ մասը, այնպես որ «հարսանեկան բիզնեսը» զգաց սահմանափակումների ողջ հարվածն արդեն 2021 թվականին:
Ախալքալաքում ոմանք կատակում են՝ ասելով, որ կորոնավիրուսը կարող է սովորեցնել բնակչությանն ավելի համեստորեն նշել հարսանիքները, փող չծախսել տարբեր թանկարժեք ատրիբուտների վրա: Այնուամենայնիվ, Տեր Նարեկը կարծում է, որ կորոնավիրուսը չի ազդի հարսանեկան ավանդույթների վրա, դրանք չեն վերանա, երբ սահմանափակումները հանվեն, ամեն ինչ կլինի նախկինի պես:
Քրիստինե Մարաբյան/ Jnews.ge
Կորոնավիրուսի պատճառով սկզբում փակվեցին սահմանները, այնուհետև՝ պետական հաստատությունները, արգելվեցին առևտուրը, իսկ հետո էլ բազմամարդ հարսանիքներն ու թաղման արարողությունները:
Հարսանիքը դա մի իրադարձություն է, որին Ախալքալաքում պատրաստվում էին երկար ժամանակ և անխնա ծախսում էին: Համավարակը փոխեց ամեն ինչ: Ախալքալաքի Սուրբ Խաչ եկեղեցում 2020 թվականին պսակադրվել է 90 զույգ, իսկ 2021 թ.-ին՝ միայն երկուսը: Կորոնավիրուսի պատճառով սահմանափակումները շատ ծնողների ստիպեցին մասնակցել իրենց երեխաների հարսանիքին առցանց… Ամենաեկամտաբեր «հարսանեկան բիզնեսը» կանգ է առել՝ թողնելով շատերին առանց եկամտի աղբյուրի:
Երբ ծնողը չի կարող ներկա գտնվել սեփական երեխայի հարսանիքին
Փակված սահմանների պայմաններում վերջին մեկ տարվա ընթացքում շատ ծնողներ չկարողացան մասնակցել իրենց երեխաների հարսանիքներին: Սա մեծ սթրես էր ինչպես ծնողների, այնպես էլ երեխաների համար, որոնց կյանքի ամենաերջանիկ օրը միայնության զգացողությունը նրանց հանգիստ չէր թողնում:
Գոհարն՝ ամուսնու հետ միասին, ապրում է Ախալքալաքում: Նրա երեխաները վաղուց են տեղափոխվել և բնակություն հաստատել Երևանում: 2020 թվականի ապրիլին պետք է տեղի ունենար նրանց որդու հարսանիքը: Թեև, կորոնավիրուսն իր ճշգրտումները մտցրեց ծնողների ծրագրերում, ովքեր երազում էին մեծ, ավանդական հարսանիքի մասին:
Սկզբում կյանքի կարևոր իրադարձությունը հետաձգվում էր այն հույսով, որ համավարակը կնահանջի և սահմանները կբացվեն: Աշնանը հարսանիքը, այնուամենայնիվ, նշվեց, սակայն Ախալքալաքից, Ռուսաստանից և արտերկրից հրավիրված հյուրերը Երևան այդպես էլ չհասան: Ծնողները նույնպես չկարողացան ներկա գտնվել իրենց որդու հարսանիքին: Նրանք հարսանեկան արարողությանը ներկա էին հեռախոսի, ուղիղ հեռարձակման կամ մեսենջերների միջոցով:
Ամալյան, ինչպես և Գոհարը, իր ավագ դստեր հարսանիքին ներկա չէր: Նա երազում և ծրագրում էր աղմկոտ, մեծ, հայկական հարսանիք՝ ընկերա-բարեկամական շրջապատով: Համավարակն այստեղ էլ միջամտեց: Կրասնոդարի երկրամասում իր պսակադրության ժամանակ աղջիկը ստիպված էր առանց իր հարազատների անցկացնել: Իսկ ծնողներն արցունքն աչքերին էկրանից հետևում էին արարողությանը:
Ամալյան, սակայն, ներկա էր Ախալքալաքում կրտսեր դստեր հարսանիքին: Դրանում ներկա էին չնչին թվով հարազատներ, չկար ոչ շքեղ հարսանեկան զգեստ, ոչ դհոլ-զուռնա ու ժողովրդական երգեր, ոչ էլ 200-300 հոգանոց հարսանիք…
Սահմանափակումները «ոչնչացրեցին» հարսանեկան բիզնեսը
Ախալքալաքում կա 6 հանդիսությունների սրահ: Դրանցում անցկացվում են ինչպես հոգեհացի արարողություններ, այնպես էլ աղմկոտ հարսանեկան արարողություններ, նշանադրություններ, հարսանիքից հետո երկրորդ օրը (երբ խնամիներին հրավիրվում են ճաշի): Հարսանիքի ժամանակ սրահը վարձելու նվազագույն գինը 1000 լարի է, իսկ եթե ցանկանում եք, որ սրահը կազմակերպի հյուրասիրությունն իր սպասարկմամբ, ապա յուրաքանչյուր աթոռի համար վճարն առնվազն 50 լարի է՝ ելնելով հյուրասիրության տեսականուց:
Արտագնա աշխատանքային սեզոնից ելնելով ամուսնական շրջանն այստեղ սկսվում է, երբ երիտասարդները վերադառնում են խոպանից: Այս շրջանն Ախալքալաքում դեկտեմբեր-ապրիլ ամիսներին է, իսկ գագաթնակետը՝ հունվար-փետրվար ամիսներն են: Հաճախ այդ ժամանակ անհնար է գտնել ազատ սրահներ, նորապսակները հերթագրվում են:
2020 թվականի հունվար-փետրվարին, դեռևս սահմանափակումներից առաջ, հաջողվեց անցկացնել անցած տարվա սեզոնի հարսանիքների մեծ մասը, այնպես որ «հարսանեկան բիզնեսը» զգաց սահմանափակումների ողջ հարվածն արդեն 2021 թվականին:
Ախալքալաքում ոմանք կատակում են՝ ասելով, որ կորոնավիրուսը կարող է սովորեցնել բնակչությանն ավելի համեստորեն նշել հարսանիքները, փող չծախսել տարբեր թանկարժեք ատրիբուտների վրա: Այնուամենայնիվ, Տեր Նարեկը կարծում է, որ կորոնավիրուսը չի ազդի հարսանեկան ավանդույթների վրա, դրանք չեն վերանա, երբ սահմանափակումները հանվեն, ամեն ինչ կլինի նախկինի պես:
Քրիստինե Մարաբյան/ Jnews.ge
