Գործազրկության պատճառով մեծ թվով երիտասարդներ սեզոնային աշխատանքի համար Ռուսաստանում են
Գործազրկություն, միգրացիա, պետական լեզվի իմացություն, Ռուսաստանում եկամուտների որոնում, ոռոգման ջրի բացակայություն և մանկապարտեզ. Սա Ախալքալաքի մունիցիպալիտետի Խանդո գյուղի բնակչությանը դժգոհող խնդիրներից ընդամենը մի քանիսն է: Գյուղը գտնվում է ծովի մակարդակից 1,630 մ բարձրության և Ախալքալաքից 18 կմ հեռավորության վրա:
Ռուբիկ Հակոբյանի եկամուտի միակ աղբյուրը հողագործությունն է: Ինչպես անցած տարիներին, երկու հեկտարը օգտագործել է գարու և կարտոֆիլի համար, բայց հունիսի 12-ին Ախալքալաքի վեց գյուղերում ուժեղ կարկուտը ոչնչացրեց բերքի մեծ մասը:
«Ես չգիտեմ, թե ինչպես օգտվել պետության կողմից որևէ տեսակի օգնությունից: Ինձ ասում են, որ դուք հողի ապահովագրություն չունեք և որ ես չեն կարող օգնել: Կարկուտը ոչնչացրեց բերքի առնվազն 70% -ը և այս տարի մնացի գրեթե առանց եկամուտի»,- ասում է Խանդո գյուղի բնակիչ՝ Ռուբիկ Հակոբյանը:
Նա չի կարողացել օգտվել հակաճգնաժամային ծրագրով կառավարության կողմից տրամադրվող օգնությունից: Ասում է, որ այնպես, ինչպես մյուսները, տուժել է համաճարակային իրավիճակի հետևանքով, բայց ձգձգումների պատճառով չի կարողացել օգտագործել ագրո-քարտը: Գյուղացին չի գնացել Ախալցիխե ՝ վառելիք ստանալու համար, քանի որ բենզալցակայանը, որտեղ նա պետք է վառելիք գներ, գտնվում է գյուղից մոտ 90 կմ հեռավորության վրա:
«Ո՞րն էր Խանդոյից Ախալցիխե գնալու իմաստը, ինչ էլ որ ստանայի, վառելիքի կեսից ավելին կծախսեի: Դա օգուտ չէ, այլ կորուստ է », - ասում է Ռուբիկ Հակոբյանը:
Ըստ 2014 թվականի մարդահամարի ՝ Խանդո գյուղում բնակվում էր 1,090 մարդ, այժմ մնացել է բնակչության կեսը: Գործազրկության պատճառով մեծ թվով երիտասարդներ մեկնել են Ռուսաստան սեզոնային աշխատանքի: Ստեղծված իրավիճակի պատճառով, Ռուբիկ Հակոբյանի նման Ալյոշա Թորոսյանը նույնպես կարծում է, որ պետությունը չի բավարարում քաղաքացիների նվազագույն կարիքները, ինչը նրանց ստիպում է աշխատանք փնտրել Ռուսաստանում:
«Վրաստանը մեզ չի օգնել համաճարակից թե առաջ և թե հետո: Եթե չլիներ Ռուսաստանը, մենք հավանաբար սովամահ կլինեինք», - ասաց Ալյոշա Թորոսյանը:
«Եթե մենք ունենայինք երկքաղաքացիություն, հնարավոր է, որ մեր համագյուղացիները մնային Վրաստանում», - ասում է Գևորգ Մարգարյանը:
Խանդոյի ազգությամբ հայերի մեծ մասը չի տիրապետում պետական լեզվին: Վրացերենի իմացության պատճառով գյուղի երիտասարդությունը վրացական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների փոխարեն ուսումը շարունակում են Հայաստանում և Ռուսաստանում:
«Գյուղում ընդունված է հայոց լեզուն, դպրոցում էլ միայն այս լեզվով են շփվում, այդ իսկ պատճառով երեխաներս ուսումը շարունակեցին Երևանի համալսարանում: Վերադարձից հետո էլ այստեղ չկարողացան աշխատանք գտնել, ուստի ստիպված էին հեռանալ», - ասաց Միխայիլ Նազարյանը:
Գյուղն ունի երկու արհեստական լիճ: Ֆերմերները ոռոգման հատուկ շարժիչով ջրում են հողը, բայց ոչ բոլորն ունեն հնարավորություն գնել շարժիչ, որի պատճառով բնակչությունը Ախալքալաքի քաղաքապետարանին խնդրում է սկսել ոռոգման ջրի վերանորոգման աշխատանքները: Գյուղում խնդիր է նաև մանկապարտեզը: Խանդոյի կենտրոնում գտնվող շենքը, որը հատկացվել է մանկապարտեզի համար, չունի բակ, խաղալիքների և այլ անհրաժեշտ նյութեր:
Խանդոյի քաղաքապետի ներկայացուցիչը բացատրում է, որ Ախալքալաքի քաղաքապետն արդեն տեղեկացված է մանկապարտեզի վերականգնման աշխատանքների և ոռոգման ջրի խնդրի մասին: Աշոտ Սահարյանն ասում է, որ համաճարակը խանգարեց նրան վերջացնել աշխատանքները:
«Կորոնավիրուսի պատճառով ոչ մի միջոց չի հատկացվել նոր շենքի կառուցման համար: Ուստի մենք պետք է նորից «հենվենք» հին շենքին: Լավն այն է, որ շաբաթվա ընթացքում հավանաբար կսկսենք վերականգնման աշխատանքները: Ինչ վերաբերում է արհեստական լճերից ջուր բերելուն, Խանդոյից առաջ ջուրը պետք է հոսի վեց գյուղով, ես ամեն ինչ անում եմ, որպեսզի քաղաքապետարանը հետաքրքրվի այդ հարցով », - ասաց Խանդոյի ներկայացուցիչը:
«Մանկապարտեզի առնչումով հայտարարվել է մրցույթ, և մենք սպասում ենք, որ հաղթողը կհայտարարվի: Միայն դրանից հետո կսկսենք վերականգնողական աշխատանքները: Ինչ վերաբերում է ոռոգման համակարգին, ապա այն գտնվում է գյուղատնտեսության նախարարության նախապատվությունում: Օրինակ, մյուս գյուղերը միացված են ջրի հետ, և նրանք նույնպես օգտվում են, այսինքն Խանդոյի համար համեմատաբար շատ քիչ ջուր է մնում: Մենք այնտեղ ոչինչ չենք կարող անել»,- «9-րդ ալիքի» մոտ ասաց Ախալքալաքի փոխքաղաքապետ՝ Շալվա Բալախաձեն:
Խանդոյում բնակվում է մոտ 370 ընտանիք, որից մոտ 100 ընտանիք զբաղվում է
գյուղատնտեսությամբ է, իսկ 270 ընտանիք սպասում է սեզոնային աշխատանքի գնացողի օգնությանը: Այն փաստը, որ գյուղում բնակչության կրճատումը գործազրկության պատճառով է, քաջ գիտակցում է գյուղապետը, բայց ասում է, որ Ռուսաստան գնալը բնակչության ընտրությունն է:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Ռուբիկ Հակոբյանի եկամուտի միակ աղբյուրը հողագործությունն է: Ինչպես անցած տարիներին, երկու հեկտարը օգտագործել է գարու և կարտոֆիլի համար, բայց հունիսի 12-ին Ախալքալաքի վեց գյուղերում ուժեղ կարկուտը ոչնչացրեց բերքի մեծ մասը:
«Ես չգիտեմ, թե ինչպես օգտվել պետության կողմից որևէ տեսակի օգնությունից: Ինձ ասում են, որ դուք հողի ապահովագրություն չունեք և որ ես չեն կարող օգնել: Կարկուտը ոչնչացրեց բերքի առնվազն 70% -ը և այս տարի մնացի գրեթե առանց եկամուտի»,- ասում է Խանդո գյուղի բնակիչ՝ Ռուբիկ Հակոբյանը:
Նա չի կարողացել օգտվել հակաճգնաժամային ծրագրով կառավարության կողմից տրամադրվող օգնությունից: Ասում է, որ այնպես, ինչպես մյուսները, տուժել է համաճարակային իրավիճակի հետևանքով, բայց ձգձգումների պատճառով չի կարողացել օգտագործել ագրո-քարտը: Գյուղացին չի գնացել Ախալցիխե ՝ վառելիք ստանալու համար, քանի որ բենզալցակայանը, որտեղ նա պետք է վառելիք գներ, գտնվում է գյուղից մոտ 90 կմ հեռավորության վրա:
«Ո՞րն էր Խանդոյից Ախալցիխե գնալու իմաստը, ինչ էլ որ ստանայի, վառելիքի կեսից ավելին կծախսեի: Դա օգուտ չէ, այլ կորուստ է », - ասում է Ռուբիկ Հակոբյանը:
Ըստ 2014 թվականի մարդահամարի ՝ Խանդո գյուղում բնակվում էր 1,090 մարդ, այժմ մնացել է բնակչության կեսը: Գործազրկության պատճառով մեծ թվով երիտասարդներ մեկնել են Ռուսաստան սեզոնային աշխատանքի: Ստեղծված իրավիճակի պատճառով, Ռուբիկ Հակոբյանի նման Ալյոշա Թորոսյանը նույնպես կարծում է, որ պետությունը չի բավարարում քաղաքացիների նվազագույն կարիքները, ինչը նրանց ստիպում է աշխատանք փնտրել Ռուսաստանում:
«Վրաստանը մեզ չի օգնել համաճարակից թե առաջ և թե հետո: Եթե չլիներ Ռուսաստանը, մենք հավանաբար սովամահ կլինեինք», - ասաց Ալյոշա Թորոսյանը:
«Եթե մենք ունենայինք երկքաղաքացիություն, հնարավոր է, որ մեր համագյուղացիները մնային Վրաստանում», - ասում է Գևորգ Մարգարյանը:
Խանդոյի ազգությամբ հայերի մեծ մասը չի տիրապետում պետական լեզվին: Վրացերենի իմացության պատճառով գյուղի երիտասարդությունը վրացական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների փոխարեն ուսումը շարունակում են Հայաստանում և Ռուսաստանում:
«Գյուղում ընդունված է հայոց լեզուն, դպրոցում էլ միայն այս լեզվով են շփվում, այդ իսկ պատճառով երեխաներս ուսումը շարունակեցին Երևանի համալսարանում: Վերադարձից հետո էլ այստեղ չկարողացան աշխատանք գտնել, ուստի ստիպված էին հեռանալ», - ասաց Միխայիլ Նազարյանը:
Գյուղն ունի երկու արհեստական լիճ: Ֆերմերները ոռոգման հատուկ շարժիչով ջրում են հողը, բայց ոչ բոլորն ունեն հնարավորություն գնել շարժիչ, որի պատճառով բնակչությունը Ախալքալաքի քաղաքապետարանին խնդրում է սկսել ոռոգման ջրի վերանորոգման աշխատանքները: Գյուղում խնդիր է նաև մանկապարտեզը: Խանդոյի կենտրոնում գտնվող շենքը, որը հատկացվել է մանկապարտեզի համար, չունի բակ, խաղալիքների և այլ անհրաժեշտ նյութեր:
Խանդոյի քաղաքապետի ներկայացուցիչը բացատրում է, որ Ախալքալաքի քաղաքապետն արդեն տեղեկացված է մանկապարտեզի վերականգնման աշխատանքների և ոռոգման ջրի խնդրի մասին: Աշոտ Սահարյանն ասում է, որ համաճարակը խանգարեց նրան վերջացնել աշխատանքները:
«Կորոնավիրուսի պատճառով ոչ մի միջոց չի հատկացվել նոր շենքի կառուցման համար: Ուստի մենք պետք է նորից «հենվենք» հին շենքին: Լավն այն է, որ շաբաթվա ընթացքում հավանաբար կսկսենք վերականգնման աշխատանքները: Ինչ վերաբերում է արհեստական լճերից ջուր բերելուն, Խանդոյից առաջ ջուրը պետք է հոսի վեց գյուղով, ես ամեն ինչ անում եմ, որպեսզի քաղաքապետարանը հետաքրքրվի այդ հարցով », - ասաց Խանդոյի ներկայացուցիչը:
«Մանկապարտեզի առնչումով հայտարարվել է մրցույթ, և մենք սպասում ենք, որ հաղթողը կհայտարարվի: Միայն դրանից հետո կսկսենք վերականգնողական աշխատանքները: Ինչ վերաբերում է ոռոգման համակարգին, ապա այն գտնվում է գյուղատնտեսության նախարարության նախապատվությունում: Օրինակ, մյուս գյուղերը միացված են ջրի հետ, և նրանք նույնպես օգտվում են, այսինքն Խանդոյի համար համեմատաբար շատ քիչ ջուր է մնում: Մենք այնտեղ ոչինչ չենք կարող անել»,- «9-րդ ալիքի» մոտ ասաց Ախալքալաքի փոխքաղաքապետ՝ Շալվա Բալախաձեն:
Խանդոյում բնակվում է մոտ 370 ընտանիք, որից մոտ 100 ընտանիք զբաղվում է
գյուղատնտեսությամբ է, իսկ 270 ընտանիք սպասում է սեզոնային աշխատանքի գնացողի օգնությանը: Այն փաստը, որ գյուղում բնակչության կրճատումը գործազրկության պատճառով է, քաջ գիտակցում է գյուղապետը, բայց ասում է, որ Ռուսաստան գնալը բնակչության ընտրությունն է:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
