Ուժեղ երկրաշարժի հավանականությունը Ջավախքում. սեյսմաբան
Հայ-վրացական սահմանի Բավրա գյուղի մոտակայքում գտնվող օջախային գոտում ուժեղ երկրաշարժի հավանականություն չկա: Այսպիսի եզրակացության են եկել Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային ծառայության մասնագետները, որոնք վերջին օրերին հետևում են օջախային գոտում տեղի ունեցող երկրաշարժերին: Հիշեցնենք՝ 10 օր առաջ՝ օգոստոսի 16-ին, Բավրայի հատվածում 4,5 մագնիտուդ կամ 6 բալ ուժգնության երկրաշարժ տեղի ունեցավ: Ցնցումները զգացվեցին Շիրակի, Լոռու և Տավուշի մարզերում:
Դրան հաջորդեցին ևս մի քանի ցնցումներ, որոնք թեև ուժգնությամբ ավելի թույլ էին, սակայն խոսում են օջախային գոտու ակտիվության մասին: Ընդհանուր առմամբ՝ Ջավախքի օջախային գոտին, ըստ մասնագետների, տարածաշրջանում ամենաակտիվն է:
Սեյսմիկ ուսումնասիրությունները պարզել են, որ օջախային գոտում անոմալ երևույթներ չկան: Այսինքն՝ մասնագետները իրար հաջորդող ցնցումներն ուժեղ երկրաշարժի նախանշան չեն համարում:
«Ունենք ընդգծված 2 տարածաշրջան, որտեղ երկրաշարժերի հավանականությունը մեծ է: Մեկը Սպիտակի օջախային գոտին է, երկրորդը, որ միշտ եղել է Կովկասում ամենաբարձր սեյսմիկ ակտիվություն ունեցողը, Ջավախքի գոտին է: Գրանցվող երկրաշարժերը Ջավախքի գոտուն բնորոշ գործընթացներ են, արտառոց բան չկա: Լինում է մի ժամանակահատված, երբ երկրաշարժերի քանակը նվազում է, ուժգնությունը՝ պակասում: Բայց լինում է ժամանակահատված՝ օրինակը վերջին 10-15 օրը, այս հատվածում երկրաշարժերի քանակը շատացել է և ուժը բավական բարձրացել է: Նախապայմաններ կան, որ անհանգստանալու կարիք չկա: Առաջինը, որ Սպիտակի և Ջավախքի գոտիներին բնորոշ գործընթացներ են: Սա հիմք է տալիս ենթադրելու, որ հավանականությունը, որ կլինի շատ ուժեղ երկրաշարժ, բացառվում է»,- ասել է ԱԻՆ «Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային ծառայության»,- ասում է տնօրենի խորհրդական՝ Սերգեյ Նազարեթյանը:
Թույլ ու քանակով շատ երկրաշարժերը, ըստ մասնագետների, լիցքաթափում են օջախային գոտին: Դրա համար էլ ուժեղ երկրաշարժի հավանականությունը բացառում են: Ջավախքի օջախային գոտում մի քանի օր ցնցումները շարունակվում են: Միշտ ուժեղ երկրաշարժին հաջորդում են հետցնցումները: Տվյալ դեպքում՝ մասնագետները հարյուրավոր թույլ հետցնցումներ են գրանցել, որոնք օջախային գոտու սահմանակից բնակավայրերում չեն զգացվում: Բայց գրանցվել են նաև հետցնցումներ, որոնց ուժգնությունը 4-5 բալ է կազմել:
Տվյալները սեյսմիկ ծառայությունը ստանում է 15 կայաններից: Դրանց համադրությամբ ստանում են տեղեկություն ստույգ էպիկենտրոնի մասին: Վերջին օրերին գրանցվող ցնցումները մեկ էպիկենտրոնային գոտում չէ, որ գրանցվում են:
«Եթե համեմատենք անցած տարվա հետ, ցնցումները օջախային գոտում շատ են: Սկզբից Բավրայի մոտ պարսեր տեղի ունեցան, ինչը նշանակում էր, որ ինչ-որ մի տեղ երկրաշարժ պիտի տեղի ունենա: Պարսը դա նույն կետում, նույն կարգի մագնիտուդով երկրաշարժերն են: Էպիկենտրոնային գոտին միգրացիայի է ենթարկվում։ Մեկ Ջավախքն է՝ հայ-վրացական սահմանը, մեկ էլ Դմանիսի շրջանն է, որը նույնպես ակտիվ է, նաև Բավրայի օջախն է»,- ասել է սեյսմաբան Հեղինե Սարգսյանը:
Այս հատվածում ընդգծված սեյսմիկ ակտիվություն է: Այսինքն՝ ցնցումներ պարբերաբար եղել են ու շարունակելու են գրանցվել, այնպես, ինչպես Սպիտակի օջախային գոտում: Այստեղ 33 տարի անց դեռ հետցնցումները շարունակվում են: Սպիտակի օջախային գոտում մինչ օրս 14 հազար հետցնցում է գրանցվել:
Դրան հաջորդեցին ևս մի քանի ցնցումներ, որոնք թեև ուժգնությամբ ավելի թույլ էին, սակայն խոսում են օջախային գոտու ակտիվության մասին: Ընդհանուր առմամբ՝ Ջավախքի օջախային գոտին, ըստ մասնագետների, տարածաշրջանում ամենաակտիվն է:
Սեյսմիկ ուսումնասիրությունները պարզել են, որ օջախային գոտում անոմալ երևույթներ չկան: Այսինքն՝ մասնագետները իրար հաջորդող ցնցումներն ուժեղ երկրաշարժի նախանշան չեն համարում:
«Ունենք ընդգծված 2 տարածաշրջան, որտեղ երկրաշարժերի հավանականությունը մեծ է: Մեկը Սպիտակի օջախային գոտին է, երկրորդը, որ միշտ եղել է Կովկասում ամենաբարձր սեյսմիկ ակտիվություն ունեցողը, Ջավախքի գոտին է: Գրանցվող երկրաշարժերը Ջավախքի գոտուն բնորոշ գործընթացներ են, արտառոց բան չկա: Լինում է մի ժամանակահատված, երբ երկրաշարժերի քանակը նվազում է, ուժգնությունը՝ պակասում: Բայց լինում է ժամանակահատված՝ օրինակը վերջին 10-15 օրը, այս հատվածում երկրաշարժերի քանակը շատացել է և ուժը բավական բարձրացել է: Նախապայմաններ կան, որ անհանգստանալու կարիք չկա: Առաջինը, որ Սպիտակի և Ջավախքի գոտիներին բնորոշ գործընթացներ են: Սա հիմք է տալիս ենթադրելու, որ հավանականությունը, որ կլինի շատ ուժեղ երկրաշարժ, բացառվում է»,- ասել է ԱԻՆ «Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային ծառայության»,- ասում է տնօրենի խորհրդական՝ Սերգեյ Նազարեթյանը:
Թույլ ու քանակով շատ երկրաշարժերը, ըստ մասնագետների, լիցքաթափում են օջախային գոտին: Դրա համար էլ ուժեղ երկրաշարժի հավանականությունը բացառում են: Ջավախքի օջախային գոտում մի քանի օր ցնցումները շարունակվում են: Միշտ ուժեղ երկրաշարժին հաջորդում են հետցնցումները: Տվյալ դեպքում՝ մասնագետները հարյուրավոր թույլ հետցնցումներ են գրանցել, որոնք օջախային գոտու սահմանակից բնակավայրերում չեն զգացվում: Բայց գրանցվել են նաև հետցնցումներ, որոնց ուժգնությունը 4-5 բալ է կազմել:
Տվյալները սեյսմիկ ծառայությունը ստանում է 15 կայաններից: Դրանց համադրությամբ ստանում են տեղեկություն ստույգ էպիկենտրոնի մասին: Վերջին օրերին գրանցվող ցնցումները մեկ էպիկենտրոնային գոտում չէ, որ գրանցվում են:
«Եթե համեմատենք անցած տարվա հետ, ցնցումները օջախային գոտում շատ են: Սկզբից Բավրայի մոտ պարսեր տեղի ունեցան, ինչը նշանակում էր, որ ինչ-որ մի տեղ երկրաշարժ պիտի տեղի ունենա: Պարսը դա նույն կետում, նույն կարգի մագնիտուդով երկրաշարժերն են: Էպիկենտրոնային գոտին միգրացիայի է ենթարկվում։ Մեկ Ջավախքն է՝ հայ-վրացական սահմանը, մեկ էլ Դմանիսի շրջանն է, որը նույնպես ակտիվ է, նաև Բավրայի օջախն է»,- ասել է սեյսմաբան Հեղինե Սարգսյանը:
Այս հատվածում ընդգծված սեյսմիկ ակտիվություն է: Այսինքն՝ ցնցումներ պարբերաբար եղել են ու շարունակելու են գրանցվել, այնպես, ինչպես Սպիտակի օջախային գոտում: Այստեղ 33 տարի անց դեռ հետցնցումները շարունակվում են: Սպիտակի օջախային գոտում մինչ օրս 14 հազար հետցնցում է գրանցվել:
