აბრეშუმის გზა
დრო მოვიდა
დრო მოვიდა კი არა, ქართველებმა დავაგვიანეთ კიდეც. იმ ლექსისა არ იყოს - მაღალ ტახტრევანზე იჯდა მამაღმერთი… და ქართველები რომ ბოლოს ეახლნენ.
საქმე ისაა, რომ როცა დამოუკიდებლობის მიღების შემდეგ საბაჟოები გაიხსნა თურქეთთან, როცა მილსადენების პროექტები იწყებოდა, საზოგადოებას ჰქონდა მოლოდონი, რომ ხალხი ეკონომიკურად მოძლიერდებოდა. ეს არ მოხდა, პირიქით, ემიგრაცია იზრდებოდა და დღემდე ეს პროცესი მიმდინარეობს.
საქმე ისაა, რომ ეკონომიკა ხალხისთვის მაშინ მუშაობს, როცა ის სახელმწიფოსგან თავისუფალია, ანუ ეკონომიკაში სახელმწიფო არ ერევა, რასაც ჰქვია თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკა. ამისათვის საჭიროა სახელმწიფოსგან დამოუკიდებელი საფონდო და სასაქონლო ბირჟების შექმნა, რაც არ გაუკეთებია ჩვენ ქვეყანას დამოუკიდებლობის მიღების შემდეგ. ამაში კი, მოსკოვიდან წნეხის ფაქტორიც მონაწილეობდა, რადგან მერე ქართველი ხალხი ფინანსურად ბევრად გამართული იქნებოდა. ეს კი მოსკოვის ინტერესებში არასდროს შედიოდა.
საბაზრო ეკონომიკა ნიშნავს, რომ გლეხი ფერმერად უნდა ჩამოყალიბდეს. ანუ ნებისმიერ მწარმოებელს და დამსაქმებელს უნდა ჰქონდეს ხელმოსაწვდომობა, შეიძინოს საწარმოო საშუალებები (ნედლეული, მასალები) სპეციალიზებულ ბირჟებზე და წარმოებული საკუთარი პროდუქციაც გაყიდოს ამავე ბირჟების მეშვეობით თავისუფლად. ბირჟები ქმნის თავისუფალ ბაზარს.
როცა ვსაუბრობთ აბრეშუმის გზის თემაზე, ის პირველ რიგში მოიცავს თავისუფალ ბაზარს. რაზეც ილიაც ამბობდა, რომ ვაჭრობა უნდა იყოს თავისუფალი ყოველგვარი ბაჟისაგან და არ უნდა იყოს სახელმწიფოსგან შეხუთული. აღმაშენებლის დროსაც კი უცხოელ ვაჭრებს ჰქონდათ შეღავათები დაწესებული საქართველოში, ამიტომ მუშაობდა აბრეშუმის გზა. ჩინგიზ ყაენის დროს, სასტიკი სასჯელი იყო ქარავნების ძარცვისთვის დადგენილი. ანუ ეკონომიკას ამუშავებს თავისუფალი ხალხი თავისუფალ ბაზრებზე, ხოლო სახელმწიფო იცავს უსაფრთხოებას.
ჩვენში დიდი მოლოდინებია გაჩენილი შავი ზღვის ახალი ელექტრო სადენის გარშემო, ისევე როგორც ახალი საბაჟოების და ახალი მილსადენების გახსნას ახლდა საზოგადოების მხრიდან მაშინაც. ვერც ახალი მილსადენი და ვერც ახალი მწვანე სადენი ვერ მისცემს ადამიანებს შვებას, თუ არ გვექნება ბაზარი თავისუფალი. ერთადერთი რასაც იღებს რიგითი მოქალაქე ამ სატრანზიტო არტერიებიდან, არის ის, რომ იზრდება ქვეყნის უსაფრთხოების თამასა. რაც ცოტა ნამდვილად არ არის.
რუსული კაპიტალის ინდექსები სანქციების გამო თავქვეა დაშვებული, ფედერაციული ეკონომიკა რყევას განიცდის, მალე ნგრევა დაიწყება. ოქსიდენტი და ორიენტი, სხვა სიტყვებით TRACEKA და CAREC, ანუ დასავლეთი და აღმოსავლეთი ემზადება ახალი სატრანზიტო სიმძლავრეების გამოყენებისთვის. ჩვენ არ უნდა დავაგვიანოთ და შევქმნათ ფორმულა: საბაზრო ეკონომიკა = აბრეშუმის გზა.
ამ ფორმულის მხარდასაჭერად დასავლეთი დაიწყებს აუცილებლად მოქმედებას. დასავლეთიდან ამერიკელი დემოკრატები არიან სწორედ თავისუფალი ბაზრის კორიფეები. ჩვენ უნდა დავასწროთ, რადგან შემდეგ, ჩვენ ყველაზე მომგებიან პოზიციაში აღმოვჩნდებით, ხალხიც და სახელმწიფოც. ამის მერე მივიღებთ ქვეყანაში დაბრუნებულ ემიგრანტებს და ფუტკრებივით დატრიალებულ საქმიანი კაცების სიმრავლეს და ასევე შეკავშირებულ კავკასიას.
ხუთი ანაკლია რომ აშენდეს, ეს ხალხის ფინანსურ მდგომარეობას მნიშვნელოვნად ვერ შეცვლის. თუ ხალხს ექნება საფონდო ბირჟებზე პორტების და რკინიგზების აქციების შეძენის შესაძლებლობა, ინვესტიციები გაიზრდება და ინვესტორები იქნებიან პირველ რიგში საქართველოს მოქალაქეები, ემიგრანტები, დიასპორები. ფასიანი ქაღალდებიდან დივიდენდებსაც სწორედ ისინი მიიღებენ. ხალხი კი ყოველი დილიდან ფუტკრებივით დატრიალდება.
დრო მოვიდა. ჯობს გვიან, ვიდრე არასდროს.
ზურაბ მაღრაძე
აბრეშუმის გზის ასოციაციის
მმართველი პარტნიორი
საქმე ისაა, რომ როცა დამოუკიდებლობის მიღების შემდეგ საბაჟოები გაიხსნა თურქეთთან, როცა მილსადენების პროექტები იწყებოდა, საზოგადოებას ჰქონდა მოლოდონი, რომ ხალხი ეკონომიკურად მოძლიერდებოდა. ეს არ მოხდა, პირიქით, ემიგრაცია იზრდებოდა და დღემდე ეს პროცესი მიმდინარეობს.
საქმე ისაა, რომ ეკონომიკა ხალხისთვის მაშინ მუშაობს, როცა ის სახელმწიფოსგან თავისუფალია, ანუ ეკონომიკაში სახელმწიფო არ ერევა, რასაც ჰქვია თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკა. ამისათვის საჭიროა სახელმწიფოსგან დამოუკიდებელი საფონდო და სასაქონლო ბირჟების შექმნა, რაც არ გაუკეთებია ჩვენ ქვეყანას დამოუკიდებლობის მიღების შემდეგ. ამაში კი, მოსკოვიდან წნეხის ფაქტორიც მონაწილეობდა, რადგან მერე ქართველი ხალხი ფინანსურად ბევრად გამართული იქნებოდა. ეს კი მოსკოვის ინტერესებში არასდროს შედიოდა.
საბაზრო ეკონომიკა ნიშნავს, რომ გლეხი ფერმერად უნდა ჩამოყალიბდეს. ანუ ნებისმიერ მწარმოებელს და დამსაქმებელს უნდა ჰქონდეს ხელმოსაწვდომობა, შეიძინოს საწარმოო საშუალებები (ნედლეული, მასალები) სპეციალიზებულ ბირჟებზე და წარმოებული საკუთარი პროდუქციაც გაყიდოს ამავე ბირჟების მეშვეობით თავისუფლად. ბირჟები ქმნის თავისუფალ ბაზარს.
როცა ვსაუბრობთ აბრეშუმის გზის თემაზე, ის პირველ რიგში მოიცავს თავისუფალ ბაზარს. რაზეც ილიაც ამბობდა, რომ ვაჭრობა უნდა იყოს თავისუფალი ყოველგვარი ბაჟისაგან და არ უნდა იყოს სახელმწიფოსგან შეხუთული. აღმაშენებლის დროსაც კი უცხოელ ვაჭრებს ჰქონდათ შეღავათები დაწესებული საქართველოში, ამიტომ მუშაობდა აბრეშუმის გზა. ჩინგიზ ყაენის დროს, სასტიკი სასჯელი იყო ქარავნების ძარცვისთვის დადგენილი. ანუ ეკონომიკას ამუშავებს თავისუფალი ხალხი თავისუფალ ბაზრებზე, ხოლო სახელმწიფო იცავს უსაფრთხოებას.
ჩვენში დიდი მოლოდინებია გაჩენილი შავი ზღვის ახალი ელექტრო სადენის გარშემო, ისევე როგორც ახალი საბაჟოების და ახალი მილსადენების გახსნას ახლდა საზოგადოების მხრიდან მაშინაც. ვერც ახალი მილსადენი და ვერც ახალი მწვანე სადენი ვერ მისცემს ადამიანებს შვებას, თუ არ გვექნება ბაზარი თავისუფალი. ერთადერთი რასაც იღებს რიგითი მოქალაქე ამ სატრანზიტო არტერიებიდან, არის ის, რომ იზრდება ქვეყნის უსაფრთხოების თამასა. რაც ცოტა ნამდვილად არ არის.
რუსული კაპიტალის ინდექსები სანქციების გამო თავქვეა დაშვებული, ფედერაციული ეკონომიკა რყევას განიცდის, მალე ნგრევა დაიწყება. ოქსიდენტი და ორიენტი, სხვა სიტყვებით TRACEKA და CAREC, ანუ დასავლეთი და აღმოსავლეთი ემზადება ახალი სატრანზიტო სიმძლავრეების გამოყენებისთვის. ჩვენ არ უნდა დავაგვიანოთ და შევქმნათ ფორმულა: საბაზრო ეკონომიკა = აბრეშუმის გზა.
ამ ფორმულის მხარდასაჭერად დასავლეთი დაიწყებს აუცილებლად მოქმედებას. დასავლეთიდან ამერიკელი დემოკრატები არიან სწორედ თავისუფალი ბაზრის კორიფეები. ჩვენ უნდა დავასწროთ, რადგან შემდეგ, ჩვენ ყველაზე მომგებიან პოზიციაში აღმოვჩნდებით, ხალხიც და სახელმწიფოც. ამის მერე მივიღებთ ქვეყანაში დაბრუნებულ ემიგრანტებს და ფუტკრებივით დატრიალებულ საქმიანი კაცების სიმრავლეს და ასევე შეკავშირებულ კავკასიას.
ხუთი ანაკლია რომ აშენდეს, ეს ხალხის ფინანსურ მდგომარეობას მნიშვნელოვნად ვერ შეცვლის. თუ ხალხს ექნება საფონდო ბირჟებზე პორტების და რკინიგზების აქციების შეძენის შესაძლებლობა, ინვესტიციები გაიზრდება და ინვესტორები იქნებიან პირველ რიგში საქართველოს მოქალაქეები, ემიგრანტები, დიასპორები. ფასიანი ქაღალდებიდან დივიდენდებსაც სწორედ ისინი მიიღებენ. ხალხი კი ყოველი დილიდან ფუტკრებივით დატრიალდება.
დრო მოვიდა. ჯობს გვიან, ვიდრე არასდროს.
ზურაბ მაღრაძე
აბრეშუმის გზის ასოციაციის
მმართველი პარტნიორი
ამავე კატეგორიაში
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
9
°C
ახალქალაქი
4
°C
ასპინძა
9
°C
ადიგენი
10
°C
ბორჯომი
10
°C
თბილისი
13
°C
აბასთუმანი
6
°C
ბაკურიანი
3
°C
ნინოწმინდა
5
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.9020
EUR
1
2.8777
RUB
100
2.9252
TRY
1
0.0828
USD
1
2.6797
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
