აბრეშუმის გზა
დეხეჰია
2010 წლის მარტში ეგვიპტეში საქართველოს კულტურის დღეები გაიმართა. 2011 წელს კი ეგვიპტის კულტურის დღეები გაიმართა საქართველოში. 2011-2013 წლებში საქართველოში 5950-მა ეგვიპტელმა იმოგზაურა. მათგან 643-ს ჰქონდა მინიჭებული საქართველოში დროებითი რეზიდენტობა, 12-ს კი მუდმივი რეზიდენტობა.
ეგვიპტის ელჩმა ტარეკ მაატმა 2016 წელს განაცხადა: ეგვიპტეს შეუძლია გამოიყენოს საქართველო იმისთვის, რომ სხვა ქვეყნის ბაზრებზეც გავიდეს. მისი თქმით, აღნიშნულის შესახებ დავალება ეგვიპტის პრეზიდენტისგანაც მიიღო.
ახლა ძალიან უკან და ძალიან შორს წავიდეთ.
რაჭაში, ონის რაიონში, მდინარე რიონის (ფაზისის) ხეობაში მრავალფენიანი არქეოლოგიური ძეგლი - ბრილი მდებარეობს. ბრილის სამაროვანზე აშკარად ფიქსირდება ძალიან დიდი რაოდენობით ეგვიპტური ნაკეთობანი, რომლის მსგავსი სხვაგან არსად იწარმოებოდა. 1961 წელს გათხრილ სამარხში აღმოჩნდა ძალიან დიდი რაოდენობით განძი, რომლის წონა იყო 12 კგ. ეს მხოლოდ ერთ სამარხში, ხოლო ასეთი სამარხები კიდევ ბევრი იყო. სამარხებში აღმოჩნდა ეგვიპტური სკარაბეები, რომლებზეც ეგვიპტური იეროგლიფებია გამოხატული. აღმოჩენილი სკარაბეები ძალიან ჰგავს ფარაონ სესოსტრისის სკარებეებს.
მიკვლეულია ძვ.წ. XIV საუკუნის ეგვიპტური პაპირუსი, რომელშიც აღწერილია, რომ ეგვიპტეში სპილენძი არ არის და მადანი შემოაქვთ სირიიდან, აპენინებიდან და რეჩენადან (რაჭიდან).
ეგვიპტეში მზის კულტის მთავარი ცენტრი გახლდათ ქალაქი, რომელსაც ბერძნები "ჰელიოპოლისს" (ბერძ. ჰელიოს - მზე, პოლის - ქალაქი) ეძახდნენ, ხოლო ეგვიპტურად ამ ქალაქს ზუსტად ასე ერქვა - "ონი". აღსანიშნავია, რომ ონის მახლობლად, რიონის ერთ-ერთ შენაკადს "ხაკაურა" ეწოდება, რაც სესოსტრისის ეგვიპტურ სახელს ზუსტად იმეორებს.
კალიფორნიის უნივერსიტეტის პროფესორი ვიაჩესლავ ივანოვი მივიდა დასკვნამდე, რომ ძველი წელთაღრიცხვის IV ათასწლეულში ეგვიპტეში მოვიდნენ პროტოქართველები და თან მოიტანეს კულტურისა და სახელმწიფოებრიობის საფუძვლები.
ძველ ეგვიპტეში დიდი ხნის განმავლობაში გამარჯვებული მეომარი მტერს მარჯვენას აჭრიდა, რომ შედეგ მასში ანაზღაურება მიეღო, რასაც "სიმამაცის ოქრო" ეწოდებოდა. ესეც ეგვიპტური ალუდა ქეთელაური.
შვეიცარიის გენეალოგიის ცენტრის - iGENEA -ს დირექტორი რომან შოლცი ამბობს: "მიმაჩნია, რომ ეგვიპტის ფარაონები და ევროპელების წინაპრები კავკასიაში დაახლოებით 9500 წლის წინ (ძვ.წ. 75-ე საუკუნეში) ცხოვრობდნენ. დაახლოებით 7000 წლის წინ კი მათი პირდაპირი წინაპრები ევროპაში დასახლდნენ. ნაწილი კი ეგვიპტეში წავიდა და შემდგომში ფარაონებიც გახდნენ."
კიდევ ერთი გერმანელი მეცნიერი კურტ პოლიკარპ იოახიმ შპრენგელი (1766-1833) წერს: "ეგვიპტელთა კულტურაზე უდაოდ დიდი ზეგავლენა მოახდინა კოლხთა და ფინიკიელთა კულტურამ. მათ კოლხეთიდან აქვთ გადმოღებული მიწათმოქმედებისა და წამალთმცოდნეობის ხელოვნება. ეგვიპტელებმა კოლხებისა და ფინიკიელებისგან, მოგვიანებით კი ბერძნებისგან გადაიღეს ღვთაებები. ძველ ეგვიპტელთა ღვთაებები თითქმის ერთიანად კოლხური წარმომავლობისანი არიან”.
ახლა კოლხებისკენ გადავინაცვლოთ და ბერძენი მეცნიერის კაფანტარისის ნათქვამიც გავიაზროთ:
“კოლხები, რომელნიც მაშინ კრეტაზე სახლობდნენ, შეუძლიათ არა მხოლოდ იოცნებონ, არამედ გაითავისონ ის, რომ ისინი ბატონობდნენ ხმელთა შუა ზღვაზე და იყვნენ იმდროინდელი მსოფლიოს ჰეგემონები”.
არც ის დაგვავიწყდეს, რომ რომის ცენტრალურ მოედანზე ქართველი მეფის ქანდაკება იდგა.
აქ შევჩერდეთ ახლა და ეს ყველაფერი დღევანდელობაში გადმოვიტანოთ. ჩვენ წინ გვიდევს ეგვიპტელი დიპლომატის 2016 წელს ნათქვამი, რომ ეგვიპტელების მიზანია საქართველოს გზით სხვა ქვეყნების ბაზრებზე გასვლა. მანამდე 2011 წელს კიდევ რაღაც მოხდა. ინდოეთში, აზიის ყველაზე დიდი ბიბლიოთეკის გახსნის დროს, აშშ სახელმწიფო მდივანმა ჰილარი კლინტონმა მხარი დაუჭირა რკინის აბრეშუმის გზას. იმავე წელს ბარაკ ობამას ლიბერალური ადმინისტრაციის პირობებში, ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა დასახელდა მსოფლიოს ას გლობალურ პროექტს შორის.
ანტიკურ ხანაში ალექსანდრია ცნობილი იყო მისი შუქურით (მსოფლიოს შვიდ საოცრებათა შორის) და მსოფლიოში უდიდესი ბიბლიოთეკით. ჰილარი კლინტონმა კი შემთხვევით არ დაუჭირა მხარი რკინის აბრეშუმის გზას, სწორედ აზიის ყველაზე დიდი ბიბლიოთეკის გახსნის დროს.
მოკლედ, ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზის მეშვეობით საქართველო პირდაპირ უკავშირდება საბერძნეთს და იტალიას.
ამავე დროს, ახალქალაქის რკინიგზის სადგური ყარსის გავლით დაკავშირებულია თურქეთის სამხრეთით მერსინის პორტთან. იქიდან კი სანაოსნო გზა შედის ეგვიპტის ალექსანდრიისა და დეხეჰიას პორტებში.
ზურაბ მაღრაძე
აბრეშუმის გზის ასოციაციის
მმართველი პარტნიორი
ეგვიპტის ელჩმა ტარეკ მაატმა 2016 წელს განაცხადა: ეგვიპტეს შეუძლია გამოიყენოს საქართველო იმისთვის, რომ სხვა ქვეყნის ბაზრებზეც გავიდეს. მისი თქმით, აღნიშნულის შესახებ დავალება ეგვიპტის პრეზიდენტისგანაც მიიღო.
ახლა ძალიან უკან და ძალიან შორს წავიდეთ.
რაჭაში, ონის რაიონში, მდინარე რიონის (ფაზისის) ხეობაში მრავალფენიანი არქეოლოგიური ძეგლი - ბრილი მდებარეობს. ბრილის სამაროვანზე აშკარად ფიქსირდება ძალიან დიდი რაოდენობით ეგვიპტური ნაკეთობანი, რომლის მსგავსი სხვაგან არსად იწარმოებოდა. 1961 წელს გათხრილ სამარხში აღმოჩნდა ძალიან დიდი რაოდენობით განძი, რომლის წონა იყო 12 კგ. ეს მხოლოდ ერთ სამარხში, ხოლო ასეთი სამარხები კიდევ ბევრი იყო. სამარხებში აღმოჩნდა ეგვიპტური სკარაბეები, რომლებზეც ეგვიპტური იეროგლიფებია გამოხატული. აღმოჩენილი სკარაბეები ძალიან ჰგავს ფარაონ სესოსტრისის სკარებეებს.მიკვლეულია ძვ.წ. XIV საუკუნის ეგვიპტური პაპირუსი, რომელშიც აღწერილია, რომ ეგვიპტეში სპილენძი არ არის და მადანი შემოაქვთ სირიიდან, აპენინებიდან და რეჩენადან (რაჭიდან).
ეგვიპტეში მზის კულტის მთავარი ცენტრი გახლდათ ქალაქი, რომელსაც ბერძნები "ჰელიოპოლისს" (ბერძ. ჰელიოს - მზე, პოლის - ქალაქი) ეძახდნენ, ხოლო ეგვიპტურად ამ ქალაქს ზუსტად ასე ერქვა - "ონი". აღსანიშნავია, რომ ონის მახლობლად, რიონის ერთ-ერთ შენაკადს "ხაკაურა" ეწოდება, რაც სესოსტრისის ეგვიპტურ სახელს ზუსტად იმეორებს.
კალიფორნიის უნივერსიტეტის პროფესორი ვიაჩესლავ ივანოვი მივიდა დასკვნამდე, რომ ძველი წელთაღრიცხვის IV ათასწლეულში ეგვიპტეში მოვიდნენ პროტოქართველები და თან მოიტანეს კულტურისა და სახელმწიფოებრიობის საფუძვლები.
ძველ ეგვიპტეში დიდი ხნის განმავლობაში გამარჯვებული მეომარი მტერს მარჯვენას აჭრიდა, რომ შედეგ მასში ანაზღაურება მიეღო, რასაც "სიმამაცის ოქრო" ეწოდებოდა. ესეც ეგვიპტური ალუდა ქეთელაური.
შვეიცარიის გენეალოგიის ცენტრის - iGENEA -ს დირექტორი რომან შოლცი ამბობს: "მიმაჩნია, რომ ეგვიპტის ფარაონები და ევროპელების წინაპრები კავკასიაში დაახლოებით 9500 წლის წინ (ძვ.წ. 75-ე საუკუნეში) ცხოვრობდნენ. დაახლოებით 7000 წლის წინ კი მათი პირდაპირი წინაპრები ევროპაში დასახლდნენ. ნაწილი კი ეგვიპტეში წავიდა და შემდგომში ფარაონებიც გახდნენ."
კიდევ ერთი გერმანელი მეცნიერი კურტ პოლიკარპ იოახიმ შპრენგელი (1766-1833) წერს: "ეგვიპტელთა კულტურაზე უდაოდ დიდი ზეგავლენა მოახდინა კოლხთა და ფინიკიელთა კულტურამ. მათ კოლხეთიდან აქვთ გადმოღებული მიწათმოქმედებისა და წამალთმცოდნეობის ხელოვნება. ეგვიპტელებმა კოლხებისა და ფინიკიელებისგან, მოგვიანებით კი ბერძნებისგან გადაიღეს ღვთაებები. ძველ ეგვიპტელთა ღვთაებები თითქმის ერთიანად კოლხური წარმომავლობისანი არიან”.
ახლა კოლხებისკენ გადავინაცვლოთ და ბერძენი მეცნიერის კაფანტარისის ნათქვამიც გავიაზროთ:
“კოლხები, რომელნიც მაშინ კრეტაზე სახლობდნენ, შეუძლიათ არა მხოლოდ იოცნებონ, არამედ გაითავისონ ის, რომ ისინი ბატონობდნენ ხმელთა შუა ზღვაზე და იყვნენ იმდროინდელი მსოფლიოს ჰეგემონები”.
არც ის დაგვავიწყდეს, რომ რომის ცენტრალურ მოედანზე ქართველი მეფის ქანდაკება იდგა.
აქ შევჩერდეთ ახლა და ეს ყველაფერი დღევანდელობაში გადმოვიტანოთ. ჩვენ წინ გვიდევს ეგვიპტელი დიპლომატის 2016 წელს ნათქვამი, რომ ეგვიპტელების მიზანია საქართველოს გზით სხვა ქვეყნების ბაზრებზე გასვლა. მანამდე 2011 წელს კიდევ რაღაც მოხდა. ინდოეთში, აზიის ყველაზე დიდი ბიბლიოთეკის გახსნის დროს, აშშ სახელმწიფო მდივანმა ჰილარი კლინტონმა მხარი დაუჭირა რკინის აბრეშუმის გზას. იმავე წელს ბარაკ ობამას ლიბერალური ადმინისტრაციის პირობებში, ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა დასახელდა მსოფლიოს ას გლობალურ პროექტს შორის.
ანტიკურ ხანაში ალექსანდრია ცნობილი იყო მისი შუქურით (მსოფლიოს შვიდ საოცრებათა შორის) და მსოფლიოში უდიდესი ბიბლიოთეკით. ჰილარი კლინტონმა კი შემთხვევით არ დაუჭირა მხარი რკინის აბრეშუმის გზას, სწორედ აზიის ყველაზე დიდი ბიბლიოთეკის გახსნის დროს.
მოკლედ, ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზის მეშვეობით საქართველო პირდაპირ უკავშირდება საბერძნეთს და იტალიას.
ამავე დროს, ახალქალაქის რკინიგზის სადგური ყარსის გავლით დაკავშირებულია თურქეთის სამხრეთით მერსინის პორტთან. იქიდან კი სანაოსნო გზა შედის ეგვიპტის ალექსანდრიისა და დეხეჰიას პორტებში.
ზურაბ მაღრაძე
აბრეშუმის გზის ასოციაციის
მმართველი პარტნიორი
ამავე კატეგორიაში
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
22
°C
ახალქალაქი
19
°C
ასპინძა
20
°C
ადიგენი
19
°C
ბორჯომი
24
°C
თბილისი
24
°C
აბასთუმანი
19
°C
ბაკურიანი
15
°C
ნინოწმინდა
19
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.8440
EUR
1
2.8713
RUB
100
2.9096
TRY
1
0.0822
USD
1
2.6760
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
