საზოგადოება
შენგენის ზონაში მოქალაქეების შესვლაზე შეზღუდვის დაწესება არაკონსტიტუციურია – GDI
საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა (GDI) საქართველოს პარლამენტის მიერ 2020 წლის 2 სექტემბერს მიღებულ კანონს ეხმაურება, რომლის თანახმადაც, 2021 წლის 1 იანვრიდან სასაზღვრო პოლიცია საქართველოს მოქალაქეებს შენგენის ზონაში შესვლის მიზნით საქართველოს ტერიტორიის დატოვებას აუკრძალავს, თუკი ისინი არ დააკმაყოფილებენ კანონში მითითებულ კრიტერიუმებს. მაგალითად, თუკი იგი არ წარადგენს კონკრეტულ დოკუმენტაციას, როგორიცაა სასტუმროს ჯავშანი, უკან დასაბრუნებელი ბილეთი, დაზღვევა და ა.შ. GDI მიიჩნევს, რომ მიღებული კანონი არის არაკონსტიტუციური და ეწინააღმდეგება საერთაშორისო სტანდარტებს.
"მიღებული კანონი ზღუდავს საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებულ მიმოსვლის თავისუფლებას, რომელიც მათ შორის მოიცავს საქართველოს ტერიტორიის თავისუფლად დატოვების შესაძლებლობას. მართალია აღნიშნული უფლება არ არის აბსოლუტური, თუმცა აუცილებელია ნებისმიერი შეზღუდვა აკმაყოფილებდეს კონსტიტუციურ კრიტერიუმებს- ჰქონდეს ლეგიტიმური მიზანი და იყოს თანაზომიერი. მიღებული კანონი პრობლემურია ორივე თვალსაზრისით.
საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად მიმოსვლის თავისუფლების შეზღუდვა დასაშვებია “მხოლოდ კანონის შესაბამისად, დემოკრატიულ საზოგადოებაში აუცილებელი სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველყოფის, ჯანმრთელობის დაცვის ან მართლმსაჯულების განხორციელების მიზნით.“ ამდენად, იმისათვის რათა ჩარევა იყოს გამართლებული უფლების შეზღუდვა უნდა მოხდეს კონსტიტუციაში მითითებული ერთ-ერთი მიზნის მისაღწევად- სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების დასაცავად, ჯანმრთელობის დაცვის მიზნით ან მართლმსაჯულების განხორციელების უზრუნველსაყოფად" - ნათქვამია GDI-ს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.
ორგანიზაციას მიაჩია, რომ კანონი არ პასუხობს თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნებს, კერძოდ იგი არ არის აუცილებელი, ყველაზე ნაკლებად მზღუდავი და პროპორციული საშუალება. წარმოდგენილი ღონისძიება არის უფლებაში ჩარევის საკმაოდ ინტენსიური ფორმა, რომელიც არ ითვალისწინებს ინდივიდუალურ მიდგომას და მეტიც ლახავს ადამიანის ღირსებას, რამეთუ საქართველოს მოქალაქეებს მიზნის მიღწევის საშუალებად აქცევს.
"მიღებულ კანონში მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს დელეგირების საკითხიც. კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტით განისაზღვრა, რომ საქართველოს იმ მოქალაქეებისათვის, რომლებიც საქართველოს ტერიტორიას შენგენის ზონაში გადასვლის მიზნით კვეთენ, საქართველოს საზღვრის დატოვების კონკრეტულ წესებსა და პირობებს შსს-ს მინისტრი დაადგენს. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დადგენილი პრაქტიკის თანახმად, დაუშვებელია საქართველოს პარლამენტმა ფუნდამენტური კონსტიტუციური უფლებების შეზღუდვის დელეგირება აღმასრულებელ ხელისუფლებაზე მოახდინოს. აღნიშნული მნიშვნელოვნად ზრდის აღმასრულებელი ხელისუფლების მიერ უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების და თვითნებობის რისკებს" - აღნიშნულია ინფორმაციაში.
ორგანიზაციას მიაჩნია, რომ საქართველოს კონსტიტუციასთან ერთად გასათვალისწინებელია საერთაშორისო სტანდარტები, რომელიც ასევე არეგულირებს ქვეყნის დატოვების უფლებას.
კერძოდ, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციის (ევროკონვენციის) მე-4 ოქმის მე-2 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, „ყველა თავისუფალია, დატოვოს ნებისმიერი, მათ შორის, საკუთარი ქვეყანა“. საერთაშორისო სტანდარტის მიხედვით, ქვეყნის დატოვების უფლების შეზღუდვა უნდა იყოს კანონით გათვალისწინებული, აუცილებელი დემოკრატიულ საზოგადოებაში ლეგიტიმური მიზნების მისაღწევად და პროპორციული.
"ამასთანავე, გაეროს ადამიანის უფლებათა კომიტეტის განცხადებით, კანონმა თავად უნდა დაადგინოს უფლების შეზღუდვის პირობები და არ უნდა მიანიჭოს აბსოლუტური დისკრეცია იმ სახელმწიფო ორგანოებს, რომლებსაც ევალებათ შეზღუდვის აღსრულება. ამ მოთხოვნის თვალსაზრისით, კანონში განსახორციელებელი ცვლილება პრობლემურია, რადგან იგი მთლიანად ანდობს საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრს შენგენის ზონის/ევროკავშირის წევრ ქვეყანაში გამგზავრების მსურველი მოქალაქისათვის საქართველოს სახელმწიფო საზღვრის გადაკვეთის პირობებისა და წესის დადგენას - ნათქვანია GDI-ს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში
GDI მიიჩნევს, რომ განხილული ცვლილებები საქართველოს მოქალაქეების მიმოსვლის თავისუფლების არათანაზომიერ შეზღუდვას წარმოადგენს. GDI საკითხზე მუშაობას და საქართველოს მოქალაქეთა კონსტიტუციური უფლებების დასაცავად ყველა სამართლებრივი მექანიზმის გამოყენას აპირებს, მათ შორის მიღებული კანონის საკონსტიტუციო სასამართლოში გასაჩივრების შესაძლებლობას.
"მიღებული კანონი ზღუდავს საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებულ მიმოსვლის თავისუფლებას, რომელიც მათ შორის მოიცავს საქართველოს ტერიტორიის თავისუფლად დატოვების შესაძლებლობას. მართალია აღნიშნული უფლება არ არის აბსოლუტური, თუმცა აუცილებელია ნებისმიერი შეზღუდვა აკმაყოფილებდეს კონსტიტუციურ კრიტერიუმებს- ჰქონდეს ლეგიტიმური მიზანი და იყოს თანაზომიერი. მიღებული კანონი პრობლემურია ორივე თვალსაზრისით.
საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად მიმოსვლის თავისუფლების შეზღუდვა დასაშვებია “მხოლოდ კანონის შესაბამისად, დემოკრატიულ საზოგადოებაში აუცილებელი სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველყოფის, ჯანმრთელობის დაცვის ან მართლმსაჯულების განხორციელების მიზნით.“ ამდენად, იმისათვის რათა ჩარევა იყოს გამართლებული უფლების შეზღუდვა უნდა მოხდეს კონსტიტუციაში მითითებული ერთ-ერთი მიზნის მისაღწევად- სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების დასაცავად, ჯანმრთელობის დაცვის მიზნით ან მართლმსაჯულების განხორციელების უზრუნველსაყოფად" - ნათქვამია GDI-ს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.
ორგანიზაციას მიაჩია, რომ კანონი არ პასუხობს თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნებს, კერძოდ იგი არ არის აუცილებელი, ყველაზე ნაკლებად მზღუდავი და პროპორციული საშუალება. წარმოდგენილი ღონისძიება არის უფლებაში ჩარევის საკმაოდ ინტენსიური ფორმა, რომელიც არ ითვალისწინებს ინდივიდუალურ მიდგომას და მეტიც ლახავს ადამიანის ღირსებას, რამეთუ საქართველოს მოქალაქეებს მიზნის მიღწევის საშუალებად აქცევს.
"მიღებულ კანონში მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს დელეგირების საკითხიც. კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტით განისაზღვრა, რომ საქართველოს იმ მოქალაქეებისათვის, რომლებიც საქართველოს ტერიტორიას შენგენის ზონაში გადასვლის მიზნით კვეთენ, საქართველოს საზღვრის დატოვების კონკრეტულ წესებსა და პირობებს შსს-ს მინისტრი დაადგენს. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დადგენილი პრაქტიკის თანახმად, დაუშვებელია საქართველოს პარლამენტმა ფუნდამენტური კონსტიტუციური უფლებების შეზღუდვის დელეგირება აღმასრულებელ ხელისუფლებაზე მოახდინოს. აღნიშნული მნიშვნელოვნად ზრდის აღმასრულებელი ხელისუფლების მიერ უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების და თვითნებობის რისკებს" - აღნიშნულია ინფორმაციაში.
ორგანიზაციას მიაჩნია, რომ საქართველოს კონსტიტუციასთან ერთად გასათვალისწინებელია საერთაშორისო სტანდარტები, რომელიც ასევე არეგულირებს ქვეყნის დატოვების უფლებას.
კერძოდ, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციის (ევროკონვენციის) მე-4 ოქმის მე-2 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, „ყველა თავისუფალია, დატოვოს ნებისმიერი, მათ შორის, საკუთარი ქვეყანა“. საერთაშორისო სტანდარტის მიხედვით, ქვეყნის დატოვების უფლების შეზღუდვა უნდა იყოს კანონით გათვალისწინებული, აუცილებელი დემოკრატიულ საზოგადოებაში ლეგიტიმური მიზნების მისაღწევად და პროპორციული.
"ამასთანავე, გაეროს ადამიანის უფლებათა კომიტეტის განცხადებით, კანონმა თავად უნდა დაადგინოს უფლების შეზღუდვის პირობები და არ უნდა მიანიჭოს აბსოლუტური დისკრეცია იმ სახელმწიფო ორგანოებს, რომლებსაც ევალებათ შეზღუდვის აღსრულება. ამ მოთხოვნის თვალსაზრისით, კანონში განსახორციელებელი ცვლილება პრობლემურია, რადგან იგი მთლიანად ანდობს საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრს შენგენის ზონის/ევროკავშირის წევრ ქვეყანაში გამგზავრების მსურველი მოქალაქისათვის საქართველოს სახელმწიფო საზღვრის გადაკვეთის პირობებისა და წესის დადგენას - ნათქვანია GDI-ს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში
GDI მიიჩნევს, რომ განხილული ცვლილებები საქართველოს მოქალაქეების მიმოსვლის თავისუფლების არათანაზომიერ შეზღუდვას წარმოადგენს. GDI საკითხზე მუშაობას და საქართველოს მოქალაქეთა კონსტიტუციური უფლებების დასაცავად ყველა სამართლებრივი მექანიზმის გამოყენას აპირებს, მათ შორის მიღებული კანონის საკონსტიტუციო სასამართლოში გასაჩივრების შესაძლებლობას.
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
25
°C
ახალქალაქი
21
°C
ასპინძა
27
°C
ადიგენი
27
°C
ბორჯომი
27
°C
თბილისი
26
°C
აბასთუმანი
23
°C
ბაკურიანი
17
°C
ნინოწმინდა
21
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.7815
EUR
1
2.8473
RUB
100
2.8348
TRY
1
0.0822
USD
1
2.6753
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
