სოფლის მეურნეობა
რამდენად საშიში დაავადებაა თურქული
თურქული მწვავე, ვირუსული ინფექციური დაავადებაა, რომელიც სწრაფად ვრცელდება და სპეციფიკური ჩარევის გარეშე შესაძლოა, მოიცვას დაავადების ამთვისებელ ცხოველთა სრული სულადობა. დაავადებას მეცხოველეობისათვის დიდი ეკონომიკური ზარალის მიყენება შეუძლია, საფრთხის ქვეშ დგება ქვეყნის ექსპორტ/იმპორტის პოტენციალი.
თურქულით ავადდება ყველა სახეობის წყვილჩლიქიანი ცხოველი (მსხვილფეხა პირუტყვი, ცხვარი, თხა, ღორი, ირემი, აქლემი და სხვა), დაავადების მიმართ ყველაზე მეტი ამთვისებლობით გამოირჩევა მსხვილფეხა და წვრილფეხა საქონელი. ავადობამ, შესაძლოა, 100%-მდე მიაღწიოს, მოზარდ ცხოველებში სიკვდილიანობა 20%-მდეა.
ადამიანი თურქულით არ ავადდება
თურქულის ვირუსი შედარებით გამძლეა გარემო ფაქტორების ზემოქმედების მიმართ. დაავადება დაინფიცირებული ცხოველიდან ჯანმრთელს გადაეცემა პირდაპირი კონტაქტით (ჰაერწვეთოვანი გზით), ასევე დაბინძურებულ საგნებთან, საკვებთან და წყალთან შეხებისას. ცხოველები კლინიკური ნიშნების გამოვლენამდე ვირუსს გარემოში გამოყოფენ ნერწყვის, ცხვირიდან გამონადენის, რძის, სპერმის, ფეკალიის, შარდის საშუალებით. გამოჯანმრთელებული ცხოველი ვირუსმატარებელი რჩება დიდი ხნის განმავლობაში, დაავადებულ ცხოველებს აღენიშნებათ ცხელება, მადის დაქვეითება, კოჭლობა, უხვი ნერწყვდენა. ტუჩებზე, ენაზე პირის ღრუს ლორწოვანი გარსის ზედაპირზე ჩნდება წყლულები, რომლებიც ზოგჯერ ჩლიქებს შორის და ცურზეც ვითარდება. რამდენიმე დღეში წყლულები სკდება და წარმოიქმნება ეროზიები. ეროზიები რამდენიმე დღეში ხორცდება, თუმცა, ხშირია მეორადი ინფექციებით გართულება, რაც სპეციფიკურ მკურნალობას საჭიროებს.
შინაურ ცხოველში საეჭვო კლინიკური ნიშნების გამოვლენის შემთხვევაში, უნდა მოხდეს სხვა ცხოველებისგან მისი იზოლირება და ვეტერინარული სამსახურის დაუყოვნებლივ ინფორმირება. ლაბორატორიაში გამოკვლევისათვის იგზავნება სისხლი, წყლულებიდან აღებული ანაფხეკი ან სითხე. თურქულის სპეციფიკური მკურნალობა არ არსებობს. ცხოველს უნდა შევუქმნათ კარგი მოვლა-შენახვის პირობები და თავიდან იქნას აცილებული მეორადი ინფექციების გართულებები.
თურქულის პრევენცია და კონტროლი
• მსხვილფეხა და წვრილფეხა პირუტყვის ვაქცინაცია წელიწადში ორჯერ;
• ცხოველთა გადაადგილებაზე კონტროლი (გადარეკვის დროს გადასარეკ ტრასებზე მოწყობილ ბიოუსაფრთხოების პუნქტებზე ცხოველების ჯანმრთელობაზე ზედამხედველობა).
არსებული რისკების გათვალისწინებით (მოსაზღვრე ქვეყნებში თურქულის შემთხვევები, ცხოველების შენახვის მომთაბარე სისტემა, გადასარეკი ტრასები, ცხოველთა ბაზრობები) თურქულის ვაქცინაცია მასიურად ტარდება აღმოსავლეთ საქართველოს ყველა მუნიციპალიტეტში, ასევე სამცხე-ჯავახეთისა და აჭარის ა/რ ტერიტორიაზე. დასავლეთ საქართველოში (იმერეთის, გურიის, სამეგრელო ზ/სვ რეგიონები) ვაქცინაციას ექვემდებარება გადასარეკი პირუტყვი და აფხაზეთის ა/რ და სამაჩაბლოს მოსაზღვრე სოფლების მოსახლეობის საქონელი.
საქართველო წარმოადგენს თურქულის დაავადების კონტროლის ევროპული კომისიის (EuFMD) წევრ ქვეყანას, რომლის აქტიური მხარდაჭერით საქართველომ მიიღო თურქულის დაავადების პროგრესული კონტროლის გზის მესამე საფეხური (PCP Stage 3).
თურქულით ავადდება ყველა სახეობის წყვილჩლიქიანი ცხოველი (მსხვილფეხა პირუტყვი, ცხვარი, თხა, ღორი, ირემი, აქლემი და სხვა), დაავადების მიმართ ყველაზე მეტი ამთვისებლობით გამოირჩევა მსხვილფეხა და წვრილფეხა საქონელი. ავადობამ, შესაძლოა, 100%-მდე მიაღწიოს, მოზარდ ცხოველებში სიკვდილიანობა 20%-მდეა.
ადამიანი თურქულით არ ავადდება
თურქულის ვირუსი შედარებით გამძლეა გარემო ფაქტორების ზემოქმედების მიმართ. დაავადება დაინფიცირებული ცხოველიდან ჯანმრთელს გადაეცემა პირდაპირი კონტაქტით (ჰაერწვეთოვანი გზით), ასევე დაბინძურებულ საგნებთან, საკვებთან და წყალთან შეხებისას. ცხოველები კლინიკური ნიშნების გამოვლენამდე ვირუსს გარემოში გამოყოფენ ნერწყვის, ცხვირიდან გამონადენის, რძის, სპერმის, ფეკალიის, შარდის საშუალებით. გამოჯანმრთელებული ცხოველი ვირუსმატარებელი რჩება დიდი ხნის განმავლობაში, დაავადებულ ცხოველებს აღენიშნებათ ცხელება, მადის დაქვეითება, კოჭლობა, უხვი ნერწყვდენა. ტუჩებზე, ენაზე პირის ღრუს ლორწოვანი გარსის ზედაპირზე ჩნდება წყლულები, რომლებიც ზოგჯერ ჩლიქებს შორის და ცურზეც ვითარდება. რამდენიმე დღეში წყლულები სკდება და წარმოიქმნება ეროზიები. ეროზიები რამდენიმე დღეში ხორცდება, თუმცა, ხშირია მეორადი ინფექციებით გართულება, რაც სპეციფიკურ მკურნალობას საჭიროებს.
შინაურ ცხოველში საეჭვო კლინიკური ნიშნების გამოვლენის შემთხვევაში, უნდა მოხდეს სხვა ცხოველებისგან მისი იზოლირება და ვეტერინარული სამსახურის დაუყოვნებლივ ინფორმირება. ლაბორატორიაში გამოკვლევისათვის იგზავნება სისხლი, წყლულებიდან აღებული ანაფხეკი ან სითხე. თურქულის სპეციფიკური მკურნალობა არ არსებობს. ცხოველს უნდა შევუქმნათ კარგი მოვლა-შენახვის პირობები და თავიდან იქნას აცილებული მეორადი ინფექციების გართულებები.
თურქულის პრევენცია და კონტროლი
• მსხვილფეხა და წვრილფეხა პირუტყვის ვაქცინაცია წელიწადში ორჯერ;
• ცხოველთა გადაადგილებაზე კონტროლი (გადარეკვის დროს გადასარეკ ტრასებზე მოწყობილ ბიოუსაფრთხოების პუნქტებზე ცხოველების ჯანმრთელობაზე ზედამხედველობა).
არსებული რისკების გათვალისწინებით (მოსაზღვრე ქვეყნებში თურქულის შემთხვევები, ცხოველების შენახვის მომთაბარე სისტემა, გადასარეკი ტრასები, ცხოველთა ბაზრობები) თურქულის ვაქცინაცია მასიურად ტარდება აღმოსავლეთ საქართველოს ყველა მუნიციპალიტეტში, ასევე სამცხე-ჯავახეთისა და აჭარის ა/რ ტერიტორიაზე. დასავლეთ საქართველოში (იმერეთის, გურიის, სამეგრელო ზ/სვ რეგიონები) ვაქცინაციას ექვემდებარება გადასარეკი პირუტყვი და აფხაზეთის ა/რ და სამაჩაბლოს მოსაზღვრე სოფლების მოსახლეობის საქონელი.
საქართველო წარმოადგენს თურქულის დაავადების კონტროლის ევროპული კომისიის (EuFMD) წევრ ქვეყანას, რომლის აქტიური მხარდაჭერით საქართველომ მიიღო თურქულის დაავადების პროგრესული კონტროლის გზის მესამე საფეხური (PCP Stage 3).
ამავე კატეგორიაში
სხვა სიახლეები
კვირის პოპულარული
ამინდის პროგნოზი
აბრეშუმის გზა
ხალხის აზრით
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
9
°C
ახალქალაქი
7
°C
ასპინძა
7
°C
ადიგენი
15
°C
ბორჯომი
10
°C
თბილისი
16
°C
აბასთუმანი
6
°C
ბაკურიანი
5
°C
ნინოწმინდა
7
°C
ვალუტა
AMD
1000
7.1187
EUR
1
3.1202
RUB
100
3.4423
TRY
1
0.0696
USD
1
2.7315
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
