თბილისში საქართველოს ფერმერთა რიგით მეორე კონგრესი გაიმართა. შეხვედრას ორგანიზება ”ოქსფამის საქართველოს წარმომადგენლობამ” და ბიოლოგიურ მეურნეობათა ასოციაცია „ელკანამ“გაუწიეს. კონგრესს საქართველოს რეგიონების მასშტაბით 150-მდე ფერმერი დელეგატი დაესწრო, რომლებმაც მთავრობის წევრებთან ერთად აგროსფეროში არსებული გამოწვევების შესახებ იმსჯელეს.

ახალციხეში „რძის მწარმოებელთა ფორუმი“ 2016 გაიმართა. სოფლის მეურნეობის სამინისტროს წარმომადგენლებმა, ფერმერებმა, სპეციალისტებმა და სფეროში მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციის წევრებმა რძის წარმოების დარგში არსებული გამოწვევები  განიხილეს. როგორ უნდა ებრძოლონ ფერმერები ცხოველთა დაავადებებს, რა სიკეთის მომტანია ფერმერული გაერთიანებები  – ამ და სხვა თემებზე სპეციალისტებმა პრეზენტაციები წარმოადგინეს.  სოფლის მეურნეობისა და სურსათის დეპარტამენტის უფროსმა შეხვედრაზე პროდუქციის ეტიკეტირებისა და ბრენდირების აუცილებლობაზე ისაუბრა.

ადიგენის მუნიციპალიტეტში ძლიერმა სეტყვამ და წვიმამ ექვსი სოფელი დააზიანა. მათგან ორ სოფელში ვარხანსა და უნწაში განსაკუთრებით მძიმე მდგომარეობაა. სტიქია ორ საათზე მეტხანს გაგრძელდა.  ვარხანში დაიტბორა 20–მდე საცხოვრებელი სახლი. დახოცილია შინაური პირუტყვი და ფრინველი. განადგურებულია ნათესები.  ადგილობრივები ამბობენ, რომ მინდორში მოგროვებული წყალი მდინარეს შეუერთდა, რამაც წყლის ადიდება გამოიწვია. ადგილზე მობილიზებულია ადიგენისა და აბასთუმნის საგანგებო სიტუაციების  მართვის სამსახურები. ვარხანში იმყოფებიან ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლებიც. ზაქარია ენდელაძის განმარტებით, ზარალის დამთვლელი მუდმივმოქმედი კომისია სტიქიის შედეგებზე უკვე მუშაობს. თიკო კურტანიძე

მეფუტკრეობის სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივებს, სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში, სკები და მეფუტკრეობისათვის საჭირო ინვენტარი გადაეცემა. მეფუტკრეობის სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების მხარდაჭერის სახელმწიფო პროგრამის მიზანი სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების საფუტკრე მეურნეობების მატერიალურ-ტექნიკური ბაზის გაუმჯობესება, მეფუტკრეობის პროდუქტების ხარისხისა და რაოდენობის ზრდა და წარმოებული თაფლის მიკვლევადობის უზრუნველყოფაა. მეფუტკრეობის სახელმწიფო პროგრამის პირველ ეტაპზე 98 სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივმა უკვე მიიღო 7588 სკა. სახელმწიფო პროგრამის მეორე ეტაპზე 51 სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივს 3609 სკა გადაეცემა, 19 კოოპერატივი 19 ერთეულ თაფლის საწურს და, ჯამურად 41 800 ლიტრის მოცულობის თაფლის შესანახ ჭურჭელს მიიღებს. მეფუტკრეობის სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების მხარდაჭერის სახელმწიფო პროგრამაში ჩართული კოოპერატივების სკების აღრიცხვა-რეგისტრაცია ხორციელდება სკაზე შესაბამისი ნიშნის (სააღრიცხვო ბარათის) დამაგრებით, როგორც მონაწილის საკუთრებაში არსებულ, ისე კაპიტალური ინვესტირების ფარგლებში გადაცემულ სკებზე. სკების აღრიცხვა-რეგისტრაცია ხელს შეუწყობს მიკვლევადობას, უზრუნველყოფს ხარისხიანი და უვნებელი თაფლის წარმოებას. პროგრამის მონაწილე სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივის მიერ წარმოებული თაფლის ერთი ნიმუში უსაყიდლოდ მოწმდება საქართველოს სოფლის მეურნეობის ლაბორატორიაში. სახელმწიფო პროგრამის მონაწილე იღებს ტექნიკურ დახმარებასაც „თაფლის შესახებ ტექნიკური რეგლამენტის დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს მთავრობის 2014 წლის 26 დეკემბერის №714 დადგენილების ძირითადი მოთხოვნების დანერგვის მიმართულებით. აღნიშნული სახელმწიფო პროგრამის ბენეფიციარები ვალდებული არიან პროგრამის ფარგლებში გადაცემულ სკებში ფუტკრის ოჯახები 2018 წლის 1 იანვრამდე განათავსონ.

სურსათის ეროვნული სააგენტოს მიერ სამცხე–ჯავახეთში ბრუცელოზის საწინააღმდეგო ღონისძიებები  მიმდინარეობს.

სურსათის ეროვნული სააგენტოს მიერ სამცხე–ჯავახეთში ბრუცელოზის საწინააღმდეგო ღონისძიებები  მიმდინარეობს.  რამდენიმე წლიანი სტრატეგიული გეგმის ფარგლებში, პირველ ეტაპზე, სააგენტოს თანამშრომლებმა სისხლის აღება მოახდინეს. სერომონიტორინგი რეგიონში სოფელ რუსთავიდან დაიწყო.  გამოკვლევებით დადგინდა, რომ სოფელში  40–მდე სული დაავადებულია. ადგილობრივები ბრუცელოზის საწინააღმდეგო ღონისძიებებს იმედით უყურებენ, თუმცა ამბობენ, რომ თუ დროული ვაქციანაცია არ ჩატარდება სოფელში დაავადებული პირუტყვის რაოდენობა კიდევ გაიზრდება. როდის დაიწყებს სურსათის ეროვნული სააგენტო პრევენციული ღონისძიებების მომდევნო ეტაპს და რაში ხედავენ თავად ადგილობრივები გამოსავალს – “ფერმერის საათის” კითხვებს სურსათის ეროვნული სააგენტოს სამცხე–ჯავახეთის რეგიონული სამმართველოს უფროსი ლია ბექაური პასუხობს.

“დროის მარცვლები” – ასე ჰქვია დოკუმენტურ ფილმს, რომლის ჩვენებაც ახალციხის დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრში გაიმართა. ამერიკელი რეჟისორის სენდი მაქლეოდის ნამუშევარი სოფლის მეურნეობის პიონერის, ქერი ფლაუერსის შესახებ მოგვითხრობს. იგი დროის წინააღმდეგ ილაშქრებს, რათა მსოფლიოს მოსავალი განადგურებას გადაარჩინოს. სწრაფი კლიმატური ცვლილებები მეწარმეებს ზიანს აყენებს  და  შიმშილსა და აჯანყებებს იწვევს.

ირმა მაღრაძე, კენკროვანი კულტურების უხვ მოსავალს ელის. როგორც თავად ამბობს, მომხმარებლისთვის მწიფე მარწყვის მიწოდებას, ორ კვირაში შეძლებს. ფერმერი ბორჯომის მუნიციპალიტეტის სოფელ დაბაში ცხოვრობს და კენკროვანი კულტურებით 2013 წლიდან დაინტერესდა. საქმიანობა მცირე ფართობზე დაიწყო და ახლა უკვე 50 მეასედზე გაშენებულ პლანტაციას უვლის. ირმა მაღრაძეს ეკონომიკურად 2008 წლის ომის შემდეგ გაუჭირდა, როცა სოფლის მიმდებარე ტერიტორიაზე, ფიჭვისა და ნაძვის ხეები გადაიწვა. შემდეგ წლებში, ტყის მასივის არარსებობის გამო, სოფელში დამსვენებელი აღარ ჩადიოდა. მან გამოსავალი კენკროვანი კულტურების მოყვანაში ნახა.

ასპინძის მუნიციპალიტეტის სოფელ რუსთავში რომ ბრუცელოზია გავრცელებული,

ასპინძის მუნიციპალიტეტის ფოტო ასპინძის მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელმა პირებმა თმოგვისა და ნაქალაქევის სკოლის მოსწავლეებთან ერთად, ვარძიისა და წუნდის ტერიტორიაზე მესხური ვაზის 400 ნერგი დარგეს. აღნიშნული ტერიტორიის გარდა, ვაზის ნერგები ახალციხესა და უდეშიც დაირგო. საქართველოს საპატრიარქოსა და – სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო კვლევით ცენტრს შორის ხელშეკრულებაა გაფორმებული, რომლის ფარგლებშიც ქვეყნის მასშტაბით, ადგილობრივი ვაზის ჯიშები გაშენდება. ცენტრმა დაკარგული ჯიშები მოიძია და აღადგინა მესხეთშიც. ვაზის ნერგები ახალციხისა და ტაო–კლარჯეთის მიტროპოლიტმა 13 მაისს აწყურის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარში აკურთხა. მესხური ვაზის 1000-მდე ნერგი ახალციხეში, ვარძიაში, წუნდასა და უდეში გაშენდება, საიდანაც  შემდეგ მათი გამრავლება მოხდება. თიკო კურტანიძე

ახალციხისა და ტაო–კლარჯეთის მიტროპოლიტმა მესხური ვაზის ნერგები აკურთხა, რომელიც მესხეთში დაირგვება. მეუფე თეოდორეს ინფორმაციით, საქართველოს საპატრიარქოსა და – სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო კვლევით ცენტრის შორის ხელშეკრულება გაფორმდა, რომლის ფარგლებშიც ქვეყნის მასშტაბით ადგილობრივი  ვაზის ჯიშები გაშენდება. ცენტრმა დაკარგული ჯიშები მოიძია და აღადგინა მესხეთშიც.  მესხური ვაზის  1 000 მდე ნერგი ახალციხეში, ვარძიაში, წუნდასა და უდეში გაშენდება, საიდანაც მათი გამრავლება მოხდება. „დღეს კიდევ ერთ კარგ საქმეს ჩაეყარა საფუძველი. დღეს  ჩვენ ვიწყებთ მესხური ვაზის აღდგენას ეპარქიაში. საპატრიარქოს გვაქვს გაფორმებული მემორანდუმი. მის საფუძველზე სანერგე ჩვენ გვაძლევს ნერგებს, რომლის დარგვაც ხდება საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში. დღეს ეს მოხდება მესხეთში. დაირგვება 1 000–მდე მესხური ჯიშის ყურძენი სხვადასხვა ადგილებში: ვარძიაში, წუნდაში, ახალციხეში, უდეში და შემდგომ მოხდება მათი გამრავლება. იმედს გამოვთქვამთ, რომ მთელს მესხეთში აღორძინდება მევენახეობა და მესხი გლეხი კვლავ სახელს გაითქვამს განსაკუთრებული ვენახისა და ღვინის წარმოებით“ – აღნიშნა ახალციხისა და ტაო–კლარჯეთის მიტროპოლიტმა თეოდორემ. აღნიშნული ვაზის ჯიშები, მოძიების შემდეგ  სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო კვლევით ცენტრში აღადგინეს და ვაზის ნამყენი ნერგები გამოიყვანეს. „მესხეთი ყოველთვის გამოირჩეოდა კულტურული ვაზის ჯიშების სიმრავლით, მაგრამ სამწუხაროდ ეს ვაზის ჯიშები იყო დაკარგული. უკვე რამდენიმე წელია სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო კვლევითი ცენტრი, სხვა პიროვნებებთან ერთად, აქტიურად იღწვვის ამ საქმიანობის აღდგენისათვის. უკვე მოძიებულია უმეტესობა იმ მესხური ვაზის ჯიშებისა, რომელიც გადაშენებული იყო. დღეს სამეცნიერო კვლევით ცენტრში გამოყვანილი  ვაზის ნამყენი ჯიშები ჩამოტანილი იქნა ამ რეგიონში და გაშენდება ახალი ვენახები, რომელიც საფუძველს დაუდებს მომავალში სამრეწველო ვენახების გაშენებას“ – განაცხადა სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო კვლევითი ცენტრის დირექტორმა ლევან უჯმაჯურიძემ. ახალციხისა და ტაო–კლარჯეთის მიტროპოლიტმა ვაზის ნერგები დღეს, 13 მაისს აწყურის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარში აკურთხა. თიკო კურტანიძე

     ახალი ღვინის ფესტივალი 14 მაისს, მთაწმინდის პარკში ჩატარდება. 11:00-დან 18:00 საათამდე ოჯახური, საშუალო და დიდი მეღვინეობები ფესტივალის სტუმრებს , 2015 წლის მოსავლის ღვინოებს წარუდგენენ. ფესტივალში წელს 102 მეღვინე მიიღებს მონაწილეობას, მათ შორის ერთი სამცხე–ჯავახეთიდანაა. მესხი მეღვინე ასპინძის მუნიციპალიტეტიდან, კახაბერ ასპანიძე, ფესტივალზე სამი სახეობის ღვინოს – კაპნის წითელს,  კლერტმაგარასა და ჩიტისკვერცხას წარადგენს. ფესტივალის მიზანი ქართული ღვინის პოპულარიზაცია, საქართველოში ღვინის განათლების დონის ამაღლება და სამომხმარებლო კულტურის გაზრდაა. ფესტივალში მონაწილეობას თითქმის ყველა მსხვილი ღვინის კომპანია და მცირე მარანი მიიღებს. იქნება წარმოდგენილი ოჯახური ღვინოები საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან. ფესტივალში მონაწილეობა შეუძლია  ოჯახური ღვინის ყველა მწარმოებელს. შესარჩევ ტურში და ფესტივალზე წარმოდგენილი უნდა იყოს მხოლოდ 2015 წლის მოსავლის ახალი ღვინო. ფესტივალში მონაწილეობა ოჯახური მარნებისთვის უფასოა. საქართველოს ღვინის კლუბი, ახალი ღვინის ფესტივალს, უკვე მეშვიდედ მართავს.

ნათხოვარი ინკუბატორით დაწყებული საქმიანობა და საკმარისი თანხის არქონის გამო შეცვლილი ბიზნესგეგმები – სოფელ მსუხის შესასვლელში მდებარე სულიკო ინასარიძის ფერმაში დღეისათვის საქონლისა და ცხვრის ნაცვლად, ბინა სოფლის ქათმებმა დაიდეს. ფრინველების მოშენება პირველ ცდაზე წარუმატებლად დასრულდა – ბაზარში ნაყიდი 2 000 კვერცხიდან ნახევარზე მეტი არ გამოიჩეკა. მიუხედავად ამისა ახალგაზრდა ფერმერი არ დანებდა და საქმიანობა მაინც გააგრძელა. დღეისათვის ფერმაში 500 ქათამს უვლის. არ აქვს საკუთარი ინკუბატორი, თუმცა აქვს გეგმები – ფერმაში ქათმის გარდა იხვი, ინდაური და მწყერი მოაშენოს. ამბობს, რომ სპეციალური დანადგარი 5 200 ლარი ჯდება.

ადგილობრივმა ფერმერმა ახალციხის აგრო–მაღაზიაში კარტოფილისთვის ჰერბიციდი უკვე შეიძინა. მარეხი ჭიღლაძემ კონსულტანტებისგან პრეპარატის გამოყენების თაობაზე შესაბამისი ინსტრუქციაც მიიღო. ამბობს, რომ ჰერბიციდების გამოყენებამ თანამედროვე ფერმერს საქმე გაუმარტივა. მარეხი ჭიღლაძისგან განსხვავებით, სოფელ ჭაჭარაქში მცხოვრები ფერმერები ჰერბიცირების გამოყენებისგან თავს იკავებენ, მათი ნაწილი ამის მიზეზად პრეპარატის სიძვირეს ასახელებს, ნაწილს კი მიაჩნია, რომ ჰერბიციდი  პროდუქტის უსაფრთხოებაზე უარყოფით გავლენას ახდენს.

დღეს, 10 მაისს, ახალციხის მუნიციპალიტეტის სოფელი მუსხი დაისეტყვა. უხვმა ნალექმა, ადგილობრივების ნათესები და ნარგავები და სოფლის შიდა გზები დააზიანა. ადგილზე იმყოფება ,,მე–9 არხის“ გადამღები ჯგუფი. ჩვენი ჟურნალისტის ინფორმაციით, დატბორილია რამდენიმე მოსახლის სარდაფი და საქონლის სადგომი. გამგებლის წარმომადგენელი ურავლის ადმინისტრაციულ ერთეულში ამბობს, რომ სეტყვას სოფლისთვის მნიშვნელოვანი ზიანი არ მიუყებენია. ემზარ ოქრომელიძის თქმით, მუსხში არსებული სიტუაციის შესახებ, ახალციხის მუნიციპალიტეტის გამგეობას უკვე შეატყობინა. ზარალის დასათვლელად, სოფელში თვითმმართველობის წარმომადგენლებს ელიან.

სურსათის ეროვნულმა სააგენტომ სამცხე ჯავახეთში ბრუცელოზის საწინააღმდეგო ღონისძიებები დაიწყო.  რეგიონში 60 ათასამდე მსხვილფეხა პირუტყვის სისხლის ნიმუშების კვლევა იგეგმება. სერომონიტორინგი ჩატარდება ასევე ქვემო ქართლის, მცხეთა-მთიანეთისა და შიდა ქართლის რეგიონებშიც. მიმდინარე წელს 200 ათასი სული მსხვილფეხა პირუტყვის სისხლის ნიმუშების კვლევაა დაგეგმილი, რის შემდეგაც მომდევნო წელს ჯანმრთელ პირუტყვს ვაქცინაცია ჩაუტარდება. ბრუცელოზის მასობრივი ტესტირება 2014 წლიდან დაიწყო. 2015 წელს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სურსათის ეროვნული სააგენტოს და გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის (FAO) ექსპერტების მონაწილეობით  გრძელვადიანი სტრატეგია შემუშავდა, რომელიც ბრუცელოზთან ბრძოლის კომპლექსური ღონისძიებების შემუშავებასა და მის ეტაპობრივ განხორციელებას ითვალისწინებს.

სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ სურსათის ეროვნულმა სააგენტომ ბრუცელოზის საწინააღმდეგო ღონისძიებები დაიწყო. მსხვილფეხა პირუტყვის სისხლის ნიმუშების კვლევა მიმდინარეობს სამცხე ჯავახეთში, სადაც 60 ათასამდე პირუტყვის კვლევა იგეგმება. სერომონიტორინგი ჩატარდება ასევე ქვემო ქართლის, მცხეთა-მთიანეთის, შიდა ქართლის რეგიონებში. მიმდინარე წელს 200 ათასი სული მსხვილფეხა პირუტყვის სისხლის ნიმუშების კვლევაა დაგეგმილი, რის შემდეგაც მომდევნო წელს ჯანმრთელ პირუტყვს ჩაუტარდება ვაქცინაცია. ბრუცელოზის მასობრივი ტესტირება 2014 წლიდან დაიწყო. 2015 წელს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სურსათის ეროვნული სააგენტოს და გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის (FAO) ექსპერტების მონაწილეობით შემუშავდა გრძელვადიანი სტრატეგია, რომელიც ბრუცელოზთან ბრძოლის კომპლექსური ღონისძიებების შემუშავებასა და მის ეტაპობრივ განხორციელებას ითვალისწინებს. ბრუცელოზი ქრონიკულად მიმდინარე ინფექციური დაავადებაა, რომლითაც ავადდება მრავალი სახეობის ცხოველი და ადამიანი. დაავადება ვრცელდება ინფიცირებულ ცხოველთან კონტაქტით ან მისგან მიღებული პროდუქტით. ბრუცელოზი დიდ ეკონომიკურ ზარალს აყენებს სოფლის მეურნეობას. დაავადებული ცხოველი უნდა დაიკლას, აკრძალულია მის მიერ წარმოებული რძის პროდუქტების სასურსათედ გამოყენება.

ვალეში მცხოვრები თამაზ გოზალიშვილი წელიწადნახევარია მებოცვრეობას მისდევს. საქმიანობა სამი ბოცვრით დაიწყო და ცდილობს სამომავლოდ ბიზნესშიც ჩაერთოს.  დამწყები ფერმერის გეგმები – რუბრიკაში “წარმატებული ფერმერი”. თამაზ გოზალიშვილმა წელიწადნახევრის წინ სამი ბოცვერი შეიძინა და ოჯახისთვის მოშენებას შეეცადა, თუმცა ბოცვრები ისე სწრაფად და მარტივად გამრავლდნენ,   გოზალიშვილებმა გადაწყვიტეს საქმიანობა გაეფართოვებინათ. დღეისათვის სპეციალურად მოწყობილ სადგომში 14 სრულწლოვანი „ბარანი“ და 7 ბაჭია ცხოვრობს.

ზურა სადათიერაშვილს საზოგადოების დიდი ნაწილი იცნობს, თუმცა მისი დამატებითი საქმიანობის შესახებ ბევრისთვის უცნობია. იგი 20 წელია მეფუტკრეობას მისდევს და ცდილობს დარგის გასავითარებლად ახალი სტანდარტები მოსინჯოს. ზურა სადათიერაშვილის წარმატების ხერხები – რუბრიკაში “წარმატებული ფერმერი”. ზურა სადათიერაშვილის ჰობი და დამატებითი შემოსავალი მეფუტკრეობაა. ახალგაზრდა ფერმერი, თავისუფალ დროს, 20 ოჯახ ფუტკარს უვლის. ყველაფერი 20 წლის წინ, 20 წლის ასაკში, 6 ძირი სკით დაიწყო. ახალგაზრდა ფერმერისთვის ფუტკრის მოვლა სიახლე არ ყოფილა. ოჯახი მეფუტკრეობით წლების განმავლობაში იყო დაკავებული.

ფერმერთა მეორე ეროვნული კონგრესისთვის სამცხე–ჯავახეთიდან დელეგატები შეირჩნენ.  ისინი კონგრესზე მთავრობის წევრებს შეხვდებიან და აგროსფეროში არსებული გამოწვევების შესახებ იმსჯელებენ. ,,ეროვნული სასურსათო უსაფრთოების სტრატეგიის სრულყოფა და მცირე ფერმერთა მხარდაჭერა” – ასე ჰქვია პროექტს, რომლის ფარგლებშიც დელეგატების შერჩევა ქვეყნის მასშტაბით ხორციელდება. 150 წარმომადგენელი საკუთარ ქალაქს რვა რეგიონიდან წარადგენს.