Գյուղատնտեսություն
Խիստ եղանակային պայմաններն ընդդեմ գյուղացիների – Ձյունապատ Մեծ Խանչալին
Մեծ Խանչալին գտնվում է Նինոծմինդայի մունիցիպալիտետում: Գյուղի պատմությունը սկսվում է 1829 թվականից: Տարածված լեգենդի համաձայն, մի տղամարդ այս տարածքում կորցնում է իր դաշույնը (ხანჯალი): Գյուղի անվանումը գալիս է այս առասպելից:
Մեծ Խանչալի գյուղը գտնվում է Սամցխե-Ջավախքի Նինոծմինդա շրջանում՝ Ախալքալաքից ուղիղ գծով 19 կմ հարավ-արևելք, ծովի մակարդակից 1940-1980 մ բարձրության վրա։ Ըստ տեղացիների, գյուղում մինչև -35 աստիճան ցուրտ է լինում: Սամվել Մալխասյանն ասում է, որ խիստ եղանակային պայմաններին ստիպված են դիմադրել գրեթե հինգ ամիս:
Կլիմայական ծանր պայմանների պատճառով բնակչությունը տաքանում է բնական գազի հատուկ ջեռուցիչներով: Ըստ տեղացիների, գազը պետք է աշխատի ամբողջ օրը, հակառակ դեպքում տունը չեն կարող տաքացնել:
Գյուղում հիմնականում ապրում են անասնապահությամբ: Տեղացիները բողոքում են մսի ձեռնարկության պակասի պատճառով: Բնակիչները բազմաթիվ անասուններ են պահում, սակայն դրանք վաճառել չեն կարող: Այդ իսկ պատճառով ստիպված են մորթված կենդանու միսը ցածր գներով վաճառել տեղի խանութներում:
Մեծ Խանչալի գյուղի բնակչությունը մեծ քանակությամբ կաթնամթերք է արտադրում և վաճառում շուկայում, չնայած ասում են, որ շուկայում, գյուղատնտեսական այլ ապրանքների համեմատ, կաթի գինը շատ ցածր է:
Գյուղի ավանդույթներից մեկը կաթի փրփուրից պատրաստված սնունդն է: Բարակ խմորից ընտանիքներում հաճախ պատրաստվում են հայկական լավաշի նման համեղ աղանդեր: Տեղացիներն այս ուտեստը անվանում են "Սեր":
Մեծ Խանչալիի կանայք քաղցր լավաշ պատրաստում են նաև հարսանիքներից առաջ: Նոր ժամանած հարսնացուին «Սերը» մատուցում են ընկույզով և մեղրով, ինչը քաղցրության, երկարակեցության և սիրո խորհրդանիշ է:
Մեծ Խանչալիում դեռ պահպանվել է սովետական տեղանվաբանությունը: Ըստ գյուղացիների, կառույցը, որտեղ նախկինում գործում էր տրակտորների մասերի գործարանը, մինչ այժմ «գեղեցկացնում է» ռուսական մակագրությունը ՝ «Փառք աշխատանքին»:
Գյուղի մերձակայքում կա նաև երկրորդ շենքը, որտեղ ինչպես ասում են տեղացիները, խորհրդային տարիներին ինքնաթիռների մասեր են պատրաստվել: ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո հաստատությունը փոխանցվեց պետության սեփականությանը և այդ ժամանակից ի վեր չի գործում:
«Որոշ ժամանակ առաջ այս շենքի պատճառով արտասահմանից մարդիկ էին եկել: Շենքը հանվել է աճուրդի, բայց մեծ գումարների պատճառով ոչ ոք չի գնել այն», - ասում է Գիորգի Վարդապետյանը:
Նինոծմինդայի մնացած գյուղերի նման, Մեծ Խանչլիում էլ բարձր սյուների վրա կտեսնեք արագիլների բույներ: Տեղացիներն ասում են, որ այս թռչունները գարնանը չվում են, աշնանը ՝ վերադառնում:
Ձյունապատ գյուղում տեղ-տեղ կհանիդպեք մեծ քանակությամբ դարսված խոտերի: Բնակչությունը ամռանը և աշնանը խոտ է հավաքում, դասավորում բաց երկնքի տակ և ձմռանն այն օգտագործում անասունների կերակրման համար:
2014 թվականի մարդաքանակի համաձայն, Մեծ Խանչալիում արում էր 1 233 մարդ: Գյուղի բնակչության 99,8 տոկոսն ազգությամբ հայեր էր:
Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
Մեծ Խանչալի գյուղը գտնվում է Սամցխե-Ջավախքի Նինոծմինդա շրջանում՝ Ախալքալաքից ուղիղ գծով 19 կմ հարավ-արևելք, ծովի մակարդակից 1940-1980 մ բարձրության վրա։ Ըստ տեղացիների, գյուղում մինչև -35 աստիճան ցուրտ է լինում: Սամվել Մալխասյանն ասում է, որ խիստ եղանակային պայմաններին ստիպված են դիմադրել գրեթե հինգ ամիս:Կլիմայական ծանր պայմանների պատճառով բնակչությունը տաքանում է բնական գազի հատուկ ջեռուցիչներով: Ըստ տեղացիների, գազը պետք է աշխատի ամբողջ օրը, հակառակ դեպքում տունը չեն կարող տաքացնել:Գյուղում հիմնականում ապրում են անասնապահությամբ: Տեղացիները բողոքում են մսի ձեռնարկության պակասի պատճառով: Բնակիչները բազմաթիվ անասուններ են պահում, սակայն դրանք վաճառել չեն կարող: Այդ իսկ պատճառով ստիպված են մորթված կենդանու միսը ցածր գներով վաճառել տեղի խանութներում:Մեծ Խանչալի գյուղի բնակչությունը մեծ քանակությամբ կաթնամթերք է արտադրում և վաճառում շուկայում, չնայած ասում են, որ շուկայում, գյուղատնտեսական այլ ապրանքների համեմատ, կաթի գինը շատ ցածր է:Գյուղի ավանդույթներից մեկը կաթի փրփուրից պատրաստված սնունդն է: Բարակ խմորից ընտանիքներում հաճախ պատրաստվում են հայկական լավաշի նման համեղ աղանդեր: Տեղացիներն այս ուտեստը անվանում են "Սեր": Մեծ Խանչալիի կանայք քաղցր լավաշ պատրաստում են նաև հարսանիքներից առաջ: Նոր ժամանած հարսնացուին «Սերը» մատուցում են ընկույզով և մեղրով, ինչը քաղցրության, երկարակեցության և սիրո խորհրդանիշ է:Մեծ Խանչալիում դեռ պահպանվել է սովետական տեղանվաբանությունը: Ըստ գյուղացիների, կառույցը, որտեղ նախկինում գործում էր տրակտորների մասերի գործարանը, մինչ այժմ «գեղեցկացնում է» ռուսական մակագրությունը ՝ «Փառք աշխատանքին»:
Գյուղի մերձակայքում կա նաև երկրորդ շենքը, որտեղ ինչպես ասում են տեղացիները, խորհրդային տարիներին ինքնաթիռների մասեր են պատրաստվել: ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո հաստատությունը փոխանցվեց պետության սեփականությանը և այդ ժամանակից ի վեր չի գործում:
«Որոշ ժամանակ առաջ այս շենքի պատճառով արտասահմանից մարդիկ էին եկել: Շենքը հանվել է աճուրդի, բայց մեծ գումարների պատճառով ոչ ոք չի գնել այն», - ասում է Գիորգի Վարդապետյանը:
Նինոծմինդայի մնացած գյուղերի նման, Մեծ Խանչլիում էլ բարձր սյուների վրա կտեսնեք արագիլների բույներ: Տեղացիներն ասում են, որ այս թռչունները գարնանը չվում են, աշնանը ՝ վերադառնում: Ձյունապատ գյուղում տեղ-տեղ կհանիդպեք մեծ քանակությամբ դարսված խոտերի: Բնակչությունը ամռանը և աշնանը խոտ է հավաքում, դասավորում բաց երկնքի տակ և ձմռանն այն օգտագործում անասունների կերակրման համար:2014 թվականի մարդաքանակի համաձայն, Մեծ Խանչալիում արում էր 1 233 մարդ: Գյուղի բնակչության 99,8 տոկոսն ազգությամբ հայեր էր: Հրապարակվել է Վրաստանի Բաց հասարակության հիմնադրամների և Վրացական ռազմավարության ու զարգացման կենտրոնի (GCSD) ֆինանսական աջակցությամբ:Հեղինակի / հեղինակների կողմից տեղեկատվական նյութում հայտնված կարծիքը չի կարող արտացոլել հիմնադրամի և կենտրոնի դիրքորոշումը: Ըստ այդմ, «Բաց հասարակության հիմնադրամը» և «Վրացական ռազմավարության և զարգացման կենտրոնը» պատասխանատու չեն նյութի բովանդակության համար:
ამავე კატეგორიაში
კვირის პოპულარული
აბრეშუმის გზა
პარტნიორი მედიასაშუალებების მასალები
ამინდი
ახალციხე
10
°C
ახალქალაქი
7
°C
ასპინძა
9
°C
ადიგენი
17
°C
ბორჯომი
11
°C
თბილისი
14
°C
აბასთუმანი
9
°C
ბაკურიანი
6
°C
ნინოწმინდა
7
°C
ვალუტა
AMD
1000
6.8978
EUR
1
2.8837
RUB
100
2.8914
TRY
1
0.0829
USD
1
2.6755
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
The views, opinions and statements expressed by the author/authors and those providing comments are theirs only and do not necessarily reflect the position of the Foundation or the Center. Therefore, the Open Society Georgia Foundation and Georgian Center for Strategy and Development are not responsible for the content of the information material.
